Page 296 - Những bài Làm Văn 12

vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập loè
trong đêm sương nhũng ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà
không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được.
Từ góc độ âm nhạc, tác giả cảm nhận sông Hương giống như điệu slow

chậm rãi, sâu lắng, trữ tình: Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt
thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố... Đấy là điệu slow
tình cảm ơành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm
nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn
Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên
mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.
Các chi tiết về phong tục, lễ hội qua cảm quan nhạy bén của tác giả cũng
trỏ thành hoạ, thành nhạc, thành tình, thành thơ. Những câu văn dài với nhịp
điệu du dương, êm ái làm cho tâm hồn người đọc tràn đầy cảm xúc bâng
khuâng, xao xuyến. Với tác giả thì sông Hương là cội nguồn của dòng nhạc
cung đình Huế, là cảm xúc của Nguyễn Du để viết Truyện Kiều:
Hình như trong khoảnh khắc chùng lại của sông nước ấy, sông Hương đã trở
thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Đã nhiều lần tôi thất vọng khi
nghe nhạc Huế giữa ban ngày, hoặc trên sân khấu nhà hát. Quả đúng như vậy,
toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã dược sinh thành trên mặt nước của ơòng
sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bấn âm của
những mái chèo khuya. Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên quãng sông
này, vôi một phiến trăng sầu. Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Kiều. Tôi
đã chứng kiến một người nghệ nhân già, chơi đàn hết nữa thế kỉ, một buổi tối
ngồi nghe con gái đọc Kiều: “Trong như tiếng hạc bay qua - Đục như tiếng suối
mới sa nữa vời...”. Dến câu ấy, ngưoi nghệ nhân chột nhổm dậy vỗ đùi, chỉ vào
trang sách Nguyễn Du mà thốt lên: “Đó chính là Tứ đại cảnh!".
Với cái nhìn đẳm say của một nghệ ,sĩ, tác giả thấy sông Hương khi rời
thành phố giống như người tình dịu dàng và chung thuỷ. Điểu này được diễn
tả bằng một phát hiện thú v ị: ...Ròi khỏi kinh thành, sông Hương chếch về
hướng chính bắc, ôm lấy đảo cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói,
đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và
của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì
chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại
thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ...

295