Page 399 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

trạng của Xô-cô-lốp khi được Va-ni-a ôm hôn: “Mắt tôi mờ đi, cả người cũng run
lên, hai bàn tay lẩy bẩy... Thế mà tôi vẫn không bị mất tay lái thì cũng kì lạ thật”.
Dễ nhận thấy các nhân vật của Xô-cô-lốp là những người “mau nước mắt”.
Trừ Va-ni-a, trong văn bản nhân vật nào cũng khóc, kể cả người kể chuyện. Phải
chăng đây là nét tính cách nhân vàn thấm đẫm chất Nga: “Bà chủ múc xúp bắp
cải vào đĩa cho nó, rồi đứng nhìn nó ăn ngấu nghiên mà nước mắt ròng ròng” . Khi
nghe cậu bé bảo mọi người phải vui lên vì cuộc hạnh ngộ giữa nó và cha nó, thì
“bác ta lại càng đầm đìa nước mắt, càng khóc sướt mướt ướt cả vạt áo”.
Còn đây là nước mắt của người chiến sĩ Hồng quân kiên cường: “Ban ngày
bao giờ tôi cũng trấn tĩnh được không hỏ ra một tiếng thở dài, một lời than vân,
nhưng ban đêm thức giấc thì cứ đầm đĩa nước mắt...”. Nưóc mắt theo Xô-cò-lốp
vào đến cả trong mơ. Chừng ấy đủ chứng tỏ nỗi đau của Xô-cô-lốp lớn đến ngần
nào.
Chuyện đó xảy ra ngay cả sau khi Xô-cô-lốp nhận làm cha Va-ni-a. Chứng tỏ,
niềm vui Va-ni-a mang lại, dẫu là vô bờ, nhưng vẫn không xoá hết được những kí
ức đau buồn trong tâm hồn Xô-cô-lốp. Anh như thể sống vối hai cuộc đời. Cuộc
đời của một công dân binh thường và cũng là cuộc đời của một con người trước
tạo hoá, cuộc đời kia là vỏi những người đã khuất - nơi hạnh phúc của anh từng
hiện hữu nhưng nay tất cả đều vợi xa. Anh muốn tìm lại, nhưng chỉ có được ở trong
mơ, trong nỗi đốn đau vô bờ. Người đọc dường như cũng thổn thức theo những
dòng chữ thấm đầy nước mắt của nhân vật và cũng là của chính tác giả.
Kể từ khi nhận Va-ni-a làm con, cuộc đời Xô-cô-lốp có nhiều xáo trộn. Tim cho
MÓ một mái nhà (đưa về ở cùng mình tại nhà vợ chồng người bạn), xỏ-cô-lốp cho
nó ăn, đưa nó đi cắt tóc, tắm rửa cho nó, cho nó ngủ rồi đi mua áo quần cho nó...
Tất cả những hành động đó được thực hiện với tình yêu thương nồng hậu, hệt như
tình cảm của người cha đối với con mình. Do vậy mà Va-ni-a thực sự xem Xô-cô-
lỏp là người cha mất tích từ chiến trường trỏ về tìm con. Khi trái tim trẻ thơ được
sưởi ấm, thì người sưởi ấm trái tim ấy cũng có được khoảnh khắc bình yên. Đây
chính là triết lí vô cùng nhân đạo mà tác giả gửi gắm trong tác phẩm: “Tôi ngủ
chung với nó, và lần đầu tiên, sau bao nhiêu năm tôi được ngủ một giấc yên lành.
Nhưng trong đêm cũng phải dậy đến vài bốn bận. Tôi thức giấc, thấy nó rúc vào
nách tôi như con chim sẻ dưới mái rạ, ngáy khe khẽ, tôi thấy lòng vui không lời nào
kể xiết! Tôi không dám trỏ minh để nó khỏi thức giấc nhưng rồi không nén được,
tôi ngồi dậy đánh diêm ngắm nhìn nó ngủ...”.
Một cánh chim côi cút, bơ vơ trong bão tố cuộc đời đã có nơi neo đậu. Một
tâm hồn hoang hoải, đầy ắp vết sẹo chiến tranh đã tìm được chút an ủi, bình yên.
Hơi giá lạnh cuộc đời dần phai nhạt trong Xô-cõ-lốp: “Ngủ với nó thật không yên,

398