Page 395 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

thời hậu chiến. Văn bản trong sách giáo khoa tập trung vào đời sống thời hậu
chiến. Sự tài nghệ jủa cách kể là không tập trung nhiều vào chiến tranh nhưng sự
thảm khốc của nó thi vô củng ghê gớm. Ngay cả khi tiếng súng đã im bặt, thì nỗi
đau thương, tàn phá của chiến tranh phát xít vẫn hoành hoành.
Sổ phận con người - không hề là sổ ít, được đặt trong sự soi chiếu giữa hai
khoảng thời gian và không gian: chiến tranh và hoà bình. Những người may mắn
sống sót trở về cũng đâu có thể tìm được bình yên, hạnh phúc. Chiến tranh găy
thương tích trên hình hài họ, huỷ hoại hết những người thân của họ, để lại duy nhảt
họ đối diện với nỗi cô đơn, hoài nlíớ khôn nguôi. LỜi kể của nhân vật tôi. khẳng
định điều đó; “Tòi đã chôn trên đất người, ơất Đức, niềm vui sướng và niềm hi
vọng cuối cùng của tôi; đại đội pháo đã nổ súng vĩnh biệt tiễn người chỉ huy của họ
tới nơi an nghỉ cuối cùng; trong người tôi như có cái gì đó vỡ tung ra”.

Ngay trước cửa ngõ Béc-lin, ngay trước chiến tl lắng cuối cùng, niềm hi vọng,
chút hạnh phúc cuối cùng của tõi đã tuột mất, phát đạn của tên lính phát xít Đức
đã giết chết người con trai cuối cùng còn sống của tôi. Trước đó cả gia đình tõi đều
đã bị bom Đức tàn sát ktii tôi đang ngoài chiến trận.
Ngón đòn số phận đã giáng cho tôi - Xô-cò-lốp nỗi bi thảm cuối cùng. Phát xít
Đức bị tiẽu diệt không đồng nghĩa với việc mọi bất hạnh trên cuộc đời anh đã ngủ
yên, mà ngược lại, nỗi thảm khốc vẫn từng phút, từng giây hiện diện, giày vò tả tơi
những người đanq sống. Sự sống của họ dường như càng khốn cùng hơn lúc đang
thời chiến: “Hầu như đêm nào tòi CŨI ig chiêm bao thấy những người thân đã quá
cố. Và lúc nào cũng thế, tôi ở bèn này hàng rào dây thép gai, vợ con thì tự do ở
bên kia... Tôi nói đủ chuyện với i-ri-na, với các con nhưng chỉ vừa mới toan lấy tay
đấy dây thép oai ra, thì vợ con lại rời bỏ tối, cứ như là vụt tan biến mất...” .

Xem ra, kí ức chiến tranh quá đỗi kinh hoàng. Con người có thể ngừng ngay
dược tiêng súng, nhi/ng dư âm của nò thì chẳng dễ gì xoá bỏ. Nhất là đối với
những ai trực tiếp nếm trải sự huỷ hoại của nó. Trong Chiến tranh thế giới lần thứ
nhất, Hê-ming-uê cùng với bao chàng trai tham dự cuộc chiến ấy, khi trở về họ rơi
vào nỗi tuyệt vọng sâu sắc vì hcàri toàn tan vỡ ảo lưỏng về chiến tranh đế quốc
phi nghĩa. Lớp thanh nièn ấy hình thành nên một ‘1hế hệ mất mát”, những người
có lối sống gần với lối sông của chủ nghĩa hiện sinh sau này.

ở Xô-cô-lốp thì lại khác, mặc dù cũng rơi vào nỗi khủng hoảng nhân sinh,
nhưng người lính xỏ viết chọn cho mình một cách sống tích cực, có ý nghĩa hơn.
Đấy là nén nỗi đau, bắt tay xây dựng cuộc sống mới: “Chúng tôi chỏ các thứ hàng
hoá về các huyện, và mùa thu thì chuyển sang chở lúa rnì” . Nhung cuộc sống
không vì thê mà binh yên.

394