Page 347 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

dành riêng cho các con em quý tộc. Thời gian học ỏ Li-xê (1811 - 1817) là khoảng
đời êm đềm, đẹp nhất của Pu-skin. Cậu đã sáng tác thơ và được bạn bè, thầy cô
nồng nhiệt ngợi ca. Có người còn tiên đoán cậu sẽ là một “khổng lồ thi ca trong
tương lai”. Thơ Pu-skin mang tinh thần cách mạng. Giọng điệu thơ hào sảng, ngợi
ca những anh hùng dân tộc, những quần chúng vô danh xả thân vì sự nghiệp bảo
vệ và dựng xây Tổ quốc.
Năm 1817, với tấm bằng tốt nghiệp xuất sắc, Pu-skin rời trường Li-xê. Lúc
này, bầu không khí chính trị ở Nga ngột ngạt hơn. Nga hoàng ngày càng lộ rõ bộ
mặt phản động trước những yêu cầu chính đáng về tự do, dân chủ của các lực
lượng tiến bộ. Pu-skin không nhận chức ở Bộ Ngoại giao của chính phủ mà đứng
về phía cách mạng. Những vần thơ ngợi ca cách mạng, vạch trần bộ mặt xấu xa
của vua quan của Pu-skin đã làm nức lòng những người bị áp bức, bóc lột. Trái lại,
Nga hoàng A-lếch-xan I đùng đùng nổi giận. Y ra lệnh đày Pu-skin đi Xi-bi-a chỉ vì
lí do: nếu không làm như thế thì hắn sẽ làm cho nước Nga ‘1ràn ngập những vần
thơ nổi loạn”. Đi Xi-bi-a đồng nghĩa với đi vào cõi chết. May mắn cho Pu-skin, rất
nhiều trí thức đã lên tiếng ủng hộ ông, phản đối quyết định của triều đình. Cuối
cùng A-Iếch-xan phải nhượng bộ, đày Pu-skin đi phương Nam.

Tháng 5 năm 1820, Pu-skin cùng lâo bộc Ni-ki-ta rời Pê-téc-bua đi về phương
Nam. Suốt bốn năm sống trong cảnh lưu đày, Nga hoàng không những không dập
tắt được ngọn lửa đấu tranh vì lí tưởng cao đẹp trong tâm hồn thi sĩ tài ba mà
ngược lại càng nung nấu thêm trong chàng ngọn lửa căm hờn ách chuyên chế.
Trên đường lưu đày, Pu-skin chứng kiến bao cảnh thương tâm nên chàng càng xót
xa hơn cho Tổ quốc. Những nàm tháng này, Pu-skin có điều kiện tiếp xúc với
nhiều nhà văn nổi tiếng, cũng như nhiều trí thức có tinh thần dân chủ bị lưu đày.
Nhờ thế, tinh thần cách mạng của Pu-skin được củng cố và phát triển không
ngừng. Năm 1924, trong bài thơ Gủí biển, Pu-skin thể hiện rõ niềm khao khát tự
do:
Bay, bay đi, ta loài chim tự do

Bay về miền núi ngời sau mây xám
Bay về vùng nước biển xanh phẳng lặng
Bay về nơi chỉ có gió và ta.

Năm 1820, Pu-skin hoàn thành trường ca Rút-xlan và Li-út-mi-la, bản trường
ca đầu tiên của ông đã gây một tiếng vang lớn. Nhà thơ vĩ đại Nga thời ấy là Giu-
cốp-xki trong bức ảnh đề tặng Pu-skin đã ghi: “Thầy chiến bại tặng trò chiến
thắng” . Tiếp đó, Pu-skin cho ra mắt hàng loạt bản trường ca khác như Người tù

346