Page 343 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

xảy ra. Trong Rô-mê-õ và Giu-li-ét, sau đoạn trích này, lúc Rô-mê-ô đến từ biệt
Giu-li-ét để đi đày đến Man-tua, sếch-xpia để Rỏ-mê-ô và Giu-li-ét trực tiếp nói về
dự cảm mất mát ngay lúc họ say đắm bên nhau:
“Giu-li-ét: - Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?
Rô-mê-ò: - Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng
khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.
Giu-li-ét; - Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng
dưới ấy như thây ma dưới hầm mộ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt
quá!
Rỏ-mê-ò: - Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! sầu thương
đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt”.
Hình thức dự cảm thứ hai (dự cảm giàn tiếp) được thể hiện qua sắc thái tâm lí
trong độc thoại của Giu-li-ét ở văn bản Tinh yêu và thù hận. ở đoạn trích này, Giu-
li-ét không hề đả động gì đến cảnh li biệt, chết chóc nhưtig ngưòi đọc vẫn mơ hồ
cảm nhận được điều gì đó bất an ẩn sau ngôn từ; Ngay sau lời thốt “ô i chao!” của
Giu-li-ét, sếch-xpia chen lời độc thoại của Rô-mê-ô (lời 3) rồi mới để Giu-li-ét nói
tiếp, lài nói của cõi lòng yêu đương nồng cháy (lời 4) ẩn chứa nhiều dự cảm không
tốt lành: “ôi, Rô-mê-ò, chàng Rô-mẻ-ô! Sao chàng lại là Rô-mê-ô nhỉ? Chàng hãy
khước từ cha chàng, và từ chối dòng họ của chàng đi; hoặc nếu không thì chàng
hãy thề là yêu em đi, và em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa”.
Trái ngược với Rô-mê-ô là trong lúc Rô-mê-ô say sưa tôn vinh sắc đẹp Giu-li-
ét thì trong lòng Giu-li-ét lại chất chứa đầy ắp âu lo về mối thù dòng họ. Rõ ràng,
nhân vật được đặt trong sự xung đột giữa tình yêu chân chính, chân thành mang
tính cá nhân và sự ngăn cản thảm khốc của môi huyết thù. Nhiệm vụ của cả Rô-
mê-ô và Giu-li-ét là cùng phải vượt qua định kiến ấy để bảo vệ tình yêu và hạnh
phúc của mình. Bởi vậy, trong lời độc thoại, Giu-li-ét đã đưa ra giả thiết nếu cả hai
cùng khước từ tên họ của minh thì sẽ đến được với nhau. Lập luận của Giu-li-ét
thật sắc sảo nhưng cũng đầy chua xót. Nguyên do là con người ta sẽ chẳng thể
nào chối bỏ được dòng máu đang mang trong mình ngay cả khi người đó không
muốn. Lời Giu-li-ét ngợi ca Rô-mê-ô vẫn mang nỗi day dứt này: “Bông hồng kia,
giá chúng ta gọi bằng một tên khác thì hương thơm cũng vẫn ngọt ngào. Vậy nếu
chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn
mười...”.
Thật ra, cách lập luận này tuy chính xác, hấp dẫn nhưhg không phải không có
chỗ bất cập. Đổi một cái tên thì dễ, dũng cảm để đến với tình yêu và bảo vệ tình
yêu thì cũng dễ, nhưng con người đâu dễ vượt qua được định kiến lâu đời của xã
hội, nhất là khi đó là mối huyết thù. Dự cảm mất mát được ẩn sâu ở chỗ này.
Xung đột kịch còn được khai thác ở cấp độ trừu tượng, mang tính triết học: sự
định danh vật thể. Giu-li-ét phát hiện ra điều này: “Chỉ có tên họ chàng là thù địch

342