Page 350 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Thế mà bỗng xuất hiện chữ nhưng ngay đầu câu thơ thứ ba. Đấy là con chữ
gây ra sự đứt gãy. Không phải đứt gãy về mặt tình yêu mà đứt gãy về mặt nhận
thức tình yêu. Tôi vẫn yêu nhưng ý thức được tình yêu ấy sẽ gây phiền toái cho
người mình yêu. Rõ ràng đây là một cuộc tình đơn phương. Người con gái chưa hề
có ý (ĨỊnh đền đáp tình yêu của người con trai. Do vậy mới có chuyện anh ta không
muốn khiến nàng “bận lòng thêm nữa”. Một đằng thì yêu. Yêu tha thiết. Một đằng
thi không yêu, không muốn bận lòng. Chàng trai thấu hiểu điều đó.

Lời bộc bạch tàng cấp
Bài thơ là cả lời bộc bạch dài của chàng trai về mối tình không trọn vẹn của
mình. Ta thấy, ngay cả khi không được đền đáp, con tim yêu ấy vẫn luôn thổn thức
vì tình. Tình yêu ấy chân thành và có nhiều cấp độ, Nếu hai câu thơ đầu khẳng
định cấp độ bền vững của tình yêu mà vì thế độc giả có thể đoán định mãi mãi về
sau tình yêu ấy vẫn luôn ngự trị trong tâm hồn chàng, thì bốn câu cuối, chàng trai
bộc lộ sự tha thiết của lòng mình. Các sắc thái tình yêu có thể được liệt kê như
sau:
- Tình yêu thầm ế

- Tình yêu không cầu mong sự đáp đền
- Tình yêu rụt rè

- Tình yêu ghen tuông
- Tình yêu chân thành

- Tình yêu đằm thắm.
Tất cả các cung bậc trên chỉ nhằm hướng đến điều này: tình yêu của chàng
trai là chân thành, hồn nhiên đa sắc thái, cung bậc như bản chất của chính tình
yêu. Tình yêu ấy là có thật và sẽ mãi mãi không phai tàn.

Nhưng bày tỏ tình yêu theo các cung bậc trên thì ai cũng có thể. Chỉ có điểu
này là của riêng Pu-skin: dẫu bị người mình tôn thờ hờ hững, trái tim yêu ấy vẫn
không hề thù hận hay ghét bỏ mà càng yêu thương hơn. Đinh điểm của tình yêu là
sự hi sinh. Chàng trai mang trái tim thổn thức của Pu-skin: cầu em được người tình
như tôi đã yêu em.
Theo các nhà “Pu-skin học” , bài thơ này được sáng tác khi Pu-skin theo đuổi
cô nàng An-na ô-lê-nhi-na mà không được đáp tình. Do vậy có một nghịch lí:
không được yêu nhưng vẫn yêu và sẽ mãi mãi còn yêu như đã phân tích bên trên.
Nhưng nghịch lí này có hạt nhân hợp lí, bởi lẽ toàn bộ bài thơ là lời tỏ tình: nói
không hi vọng nhưng vẫn ngầm chứa hi vọng. Ngay cả khi thi nhân “Cầu em được

349