Page 62 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

đấy họ có những phong tục tập quán riêng không giống bất

cứ làng nào. Họ có chung thành hoàng làng (tổ của làng)

và tổ nghề (đối với những làng thành hoàng không phải

tổ nghề). Vì những lẽ đó tính cộng đồng làng xã rất gắn

bó. Người ta chỉ có thể mất nước chứ không thể mất làng.

Tâm lý chung của người thợ thủ công xưa kia là không

muốn đi làm ăn xa dù đời sống có khá giả hơn. Có người

vì hoàn cảnh nào đó phải dời bỏ làng quê đi hành nghề nơi

khác thì khi về già cũng trông ngóng tìm cơ hội để trờ về.

Ở những làng có nghề tinh xảo, nghề truyền thống, đối với

người ngoài làng họ giữ rất kín. Con gái đi lấy chồng làng

khác không được làm nghề làng mình. Có làng cấm con gái

không được đi lấy chồng nơi khác, lại có làng có qui định

những bí quyết của nghề chỉ được dạy cho đàn ông hoặc

đàn bà có con chứ không được dạy cho con gái... Những

tục lệ như thế này được mọi người tuân thủ một cách tự

giác và nghiêm ngặt, nhưng đó là chuyện xưa ngày nay đã

đổi khác nhiều rồi.

Các làng nghề xưa cũng có tổ chức phường hội trừ rất

ít làng như gốm Bát Tràng chia thành phường dựa theo các

công việc chuyên môn. Ví dụ như:

Phường dựng lò: khi xưa lò ếch cỡ nhỏ của từng gia

đình, mỗi khi dựng lò đều phải mời thợ giỏi về giúp. Người

chủ gia đình chỉ phải lo cơm rượu thay cho công sá. Khi

những lò đàn lò bầu cỡ lớn xuất hiện thì đồng thời hình

thành các phường dựng lò. Phường do những người thợ

giỏi làng Giang Cao đảm nhận. Phường này chịu trách

66