Page 60 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

Thừa con chằng gả cho anh hàng tờ l)

Đến ba mươi tết vẫn phất phơ ngoài đường.

Và:

Hoài người lấy chú thợ khay,

Cò cưa kỷ quéc có ngày không cơm(2)

Cũng đúng thôi vì làng nghề chỉ được xếp vào loại thần

dân “thứ ba” trong xã hội phong kiến Việt Nam, chỉ trên

tầng lớp thương nhân, nhưng lại không giàu bằng họ vỉ

“phi thương bất phú” là điều hiển nhiên xưa nay. Đó là

chưa nói đến “chữ tài liền với chừ tai một vần”. Triều đỉnh

phong kiến thi thoảng cũng ban cho người thợ tài hoa này

hàm cửu phẩm, cho người kia tước bá, tước hầu, nhưng

thực chất chỉ là thuốc tê xoa dịu những nỗi sưu cao thuế

nặng, những nỗi ngặt nghèo của các làng nghề. Sử sách

đã chép có thời kỳ, bộ Công của triều đình nhà Nguýễn

trưng dụng thợ giỏi trong dân gian sắp xếp thành đội ngũ

làm việc trong các xưởng dệt nhà nước, sản xuất các mặt

hàng đặc biệt phục vụ cho vua quan cung đình. Công việc

vất vả, lại đòi hỏi tài nghệ cao cường. Sự đãi ngộ đơn bạc

đã dẫn đến cái chết mòn mỏi của biết bao bàn tay vàng sau

những bức tường thành kín mít ở kinh đô. Chưa đủ, bàn

tay của triều đình như những vòi bạch tuộc vươn đến từng

làng nghề nghèo khó, nhỏ nhoỉ. Làng La Khê (Hà Nội) vốn

(ẽ} Hàng tơ: thợ làm tranh Đông Hồ

{2) Ca dao làng khảm Chuyên Mỹ

64