Page 55 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

nhìn thấy nóc tòa điện. Có lẽ pho tượng này lớn nhất ở Việt

Nam và đứng vào loại tượng có tầm cỡ lớn trên thế giới.

Rồi như trống đồng Ngọc Lũ, có thể cho là sớm nhất, đẹp

nhất là gốc của mọi loại trống khác. Ngày nay với trình độ

khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, rất nhiều kỹ sư

luyện kim nổi tiếng vẫn chưa tìm ra được bí quyết của kỹ

thuật xưa. Kết hợp với thợ đúc phường Ngũ Xá, trống đồng

được đúc thử tới 4 lần, vẫn chỉ đạt 80% so với hiện vật gốc.

Qua đây thấy rõ máy móc dù tinh vi đến mấy cũng không

thay thế được nét dùi gò uyển chuyển của người thợ gò

đồng Đại Bái; cũng không thay thế được mũi dao tài hoa,

tinh tể của những người thợ khảm Chuyên Mỹ:

Khảm trai trên gỗ trên đồng

Mà như khảm cả tấm lỏng vào tranh.

Khoa học kỹ thuật có khả năng giúp người thợ trong

những công đoạn thô sơ nặng nhọc như cưa pha gỗ, tạo lò

nấu đồng, gốm với nhiệt độ cao... nhưng sao có thể thay

thế được tài năng, được tâm huyết của những người thợ

gửi gấm trên nét vẽ, những nhát đục, những dáng vẻ cả đời

người có khi chỉ tạo được một lần. Công việc của người

thợ thủ công không khác sự sáng tạo của người nghệ sĩ,

hay nhà thơ. Cho nên người máy dù siêu hạng đên đâu chẳc

chắn không thể thay thế nổi. Nhiều nghệ nhân trong đó có

cụ Lê Văn Cam ở làng gốm Bát Tràng đều cảm nhận một

điều: trong cả cuộc đời làm thợ không bao giờ làm được

hai sản phẩm giống nhau, mặc dù “người tràn mắt thịt”

nhìn vào thì thấy giống hệt nhau như in không thể phân

59