Page 57 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

Bát Tràng khiến người ta kinh ngạc. Họ điều khiển hòn

đất biến hóa như ừong huyền thoại. Bên những chiếc bát

đàn đơn sơ, nhã nhặn, sản vật truyền thống của Bát Tràng,

người thợ còn làm được những chiếc lọ độc bình, những

chân đèn dầu lạc có hình con rồng đắp nổi với men lam độc

đáo, hay những chiếc bát men rạn màu ngà xám vô cùng

quý giá... Từ thế kỷ 16 người Nhật Bản đã rất ưa chuộng

gốm Bát Tràng mà họ gọi là gốm Kốt - chi (tức gốm Giao

Chỉ). Họ cho ràng đây là mẫu mực về kỹ thuật chế tác

cũng như kiểu dáng. Theo ông Aslice (Buỉletỉn desAmis du

Vieux Hue, No4 - 1919) những năm từ 1597 - 1863, nhiều

nghệ nhân gốm lỗi lạc của Nhật Bàn đã học làm các mẫu

lọ độc bình, bát vẽ ’’chuồn chuồn” của Bát Tràng. Và ông

nhận xét rằng: “Họ học hỏi với sự trân trọng và khiêm tốn,

nhưng hoa đào núi Phú Sĩ, đường vân hoa văn như những

vết nứt nặng nề của miệng núi lửa trên gốm Nhật Bản vẫn

không sao hòa trộn được với những cánh sen, tàu chuối,

vân mây của vùng đất Cận Đông Nam Châu Á này”.

Dù xuất hiện ở đâu, gốm Bát Tràng vẫn tiềm ẩn một vẻ

đẹp riêng của mình với cốt gốm đày dặn với lối tạo hình be

chạch, vuốt tay trên bàn xoay với nét vẽ phóng khoáng, tự

nhiên, và sâu lắng của lớp men phủ. Ngày nay trong nhiều

gia đình, các đình, chùa, đền, miếu, hay viện bảo tàng vẫn

lưu trữ được nhiều đồ gốm độc đáo của Bát Tràng như cây

đèn dầu lạc làm ngày 24 tháng 6 niên Diên Thành thứ 3

(1580) của Nguyễn Phong Lai và Hoàng Ngưu, rồi chiếc

61