Page 169 - Năng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Tranh chấp thương mại quốc tế… đến doanh nghiệp Việt Nam 169

c|c quốc gia, quyền lợi của nh{ đầu tư được bảo vệ rất hạn
chế, c|c doanh nghiệp bế tắc trong mô hình quản trị gia đình,
v{ chịu kiểm so|t từ bên trong bởi chính đội ngũ điều h{nh
(trường hợp phổ biến: người sở hữu lớn đồng thời l{ người

phụ tr|ch điều h{nh) dẫn tới năng lực hạn chế trong tiếp cận
c|c nguồn lực t{i chính từ bên ngo{i. Dù c|c mô hình Mỹ,
Đức, Nhật Bản được coi l{ th{nh công, c}u trả lời cho một mô
hình quản trị xung đột tối ưu l{ không có. Mô hình phù hợp
có thể được x}y dựng v{ ph|t triển trên cơ sở tính to|n kỹ
lưỡng đặc tính, kế hoạch ph|t triển d{i hạn, cũng như c|c yếu

tố kh|c của doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, mọi
tác nh}n đều theo đuổi lợi ích riêng v{ một “b{n tay vô hình”
trong thị trường cạnh tranh đảm bảo mục tiêu n{y sẽ được
chuyển th{nh hiệu quả tối ưu v{ tạo ra của cải với h{ng hóa

thông thường. Chọn lọc Darwin v{ cạnh tranh l{ động cơ kinh
tế đầy sức mạnh; hợp t|c cũng vậy. H{nh vi của c|c công ty
trong thị trường cạnh tranh cho phép cả hai cơ chế cùng ph|t
triển. Alfred Chandler (năm 1977) nổi tiếng với ph|t biểu
rằng b{n tay vô hình của quản lý hiệu quả hơn b{n tay vô
hình của thị trường, minh chứng bằng sự đi lên của c|c công

ty trong nền kinh tế hiện đại. Quản trị doanh nghiệp
(corporate governance) l{ tập hợp c|c quy tắc, điều luật hỗ
trợ v{ khuyến khích c|c công ty |p dụng chế độ quản lý ngăn
nắp v{ độc lập.

Công ty không do Chính chủ sở hữu quản lý dễ gặp phải
bất ổn về tổ chức: những người quản lý công ty được yêu

cầu đặt lợi ích của công ty cao hơn lợi ích của chính họ v{
hai lợi ích n{y có thể không gặp nhau. Đ}y l{ điều m{ c|c
nh{ kinh tế vẫn gọi l{ “vấn đề đại diện”: người quản lý công
ty l{ người đại diện cho chủ sở hữu, v{ khi lợi ích của người

đại diện được đặt lên trên, lợi ích thực sự của công ty sẽ bị