Page 135 - Một Số Phong Tục Tập Quán

sắt. Chính họ là chủ nhân của cái xà-gạc - một loại
dao có phần lưỡi sắt cắm vào một gốc tre uô"n hình
chữ V rất sắc bén và tiện dụng. Người Mnông cho
biết, hạt lúa trồng trên rẫy của họ không bám chặt
vào bông mà chỉ cần tuốt nhẹ là đã rụng. Gặt bằng
liềm hái như nơi khác lúa sẽ rụng hết. Thế mới
thấm thìa rằng, mọi tập quán đều có lý do nảy
sinh, tồn tại! Người tuô"t lúa đeo một cái gùi nhỏ,
tiếng Mnông gọi là xeo rồi tuốt lúa cho vào đó. Lúa
đầy xeo thì được trút chung vào một chiếc gùi lớn.
Chiếc gùi này cũng chính là đồ vật đựng lúa đeo về
nhà và nó cũng là đơn vị tính trong thu hoạch.
Người Mnông không đo lượng lúa thu hoạch theo
đơn vị ki-lô-gam mà đo bằng đơn vị gùi. Nhà nào
thu hoạch được 100 gùi lúa trở lên thường phải
giết một con trâu làm lễ cúng thần và đãi đằng
anh em, bè bạn. Chiều tôl, hôm kết thúc vụ suô"t
lúa, có một nghi lễ diễn ra khá đặc biệt. Một người
khéo tay chặt lấy 6 ô"ng lồ ô làm thành 6 cây sáo có
những âm thanh trầm bổng khác nhau. Người
Mnông bảo rằng, 6 cây sáo thay cho cả một bộ
chiêng gồm 6 cái. Thê rồi, 6 người, mỗi người cầm
một cây sáo rồng rắn thành đoàn, đi theo đường
mòn dẫn lúa về bon, vừa đi vừa thổi trong niềm
hân hoan khôn tả.

5. Ng^ời Jrai chế tác và sử dụng cối gỗ

Người Jrai ngày trước gắn bó với cái chày, cái
CỐI như gắn bó vói người thân của mình. Cái chày

134