Page 39 - Lý Thường Kiệt
P. 39
LÝ THƯỜNG KIỆT
cao cấp. Hằng ngày, ông hầu cận bên vua, hiến việc tốt, can việc xấu, giúp
vua hết mọi cách. Vì cần lao giúp rập, nên được cất lên chức Kiểm hiệu thái
bảo (bia LX), tức là một chức tại triều rất cao*"*’.
3. Kinh phỏng Thanh Nghệ
Sách VĐUL (NBS cũng chép theo) chép rằng: "Gặp lúc trong nước, ở cõi
tây nam, dân nổi lên chống các thuộc lại, dân Man Lào lại hay tới quấy rối.
Vua thấy ông siêng năng, cẩn thận, khoan hồng bèn sai ông làm Kinh phỏng
sứ vào thanh tra vùng Thanh Hóa, Nghệ An, vào trao quyền tiện nghi hành
sự. Ông phủ dụ dân khôn khéo, nên tất cả năm châu, sáu huyện, ba nguồn,
hai mươi bốn động đều quy phục và được yên ổn".
Ay là lấn thứ nhầt ông lập võ công.
về việc loạn này, trong sách TT không thấy chép. Duy chỉ sách VSL có
biên rằng: "Năm 1061, Ngũ Huyện Giang ở Ái Châu*^* nổi loạn". Ngũ Huyện
Giang là tên một vùng thuộc phủ Thanh Hóa. Đời Tiền Lê và đời Lý thường
dùng tên sông mà gọi đất có sông ấy, ví dụ Bắc Giang Lộ, Đà Giang Lộ.
Theo hai bia đời Lý, bia HN và mộ chí Lưu Khánh Đàm*^’, Ngũ Huyện
Giang chắc ở Thanh Hóa, là sông Mã ngày nay. Vả TT chép đời Lê và Lý
dân Cử Long nổi loạn, tức là dân Mường vùng cẩm Thủy ngày nay. Ý
chừng Lý Thường Kiệt vào kinh phỏng Ái Châu là để dẹp loạn Mường và
đúng vào năm 1061 ấy. Bấy giờ ông 43 tuổi.
Chú thích:
’ Theo (ANCL), trong quan chế đời Lý có hai tên Sùng ban và Lang tướng, nhưng
sách ANCL chép hai tên ấy rời nhau. Sùng ban lang tướng là hàm lang tướng thuộc ban
Sùng ban, chăng? ANCL có chép hàm Vũ nội lang tướng, thì chắc rằng hàm Sùng ban
lang tướng có thật. l'“L
^ Vệ T hanh là một danh tướng đời Hán, bảy lần đánh Hung nô. H oắc K h ứ tức là H oắc
K h ứ B ệnh, con em gái Vệ Thanh, cũng là một tướng tài đời nhà Hán, đánh Hung nô
nhiều lần. 1.
Chú ý: Con số cuối mỗi chú thích là số mục của đoạn cần chú thích trong chương này.
Ví dụ: (5)... 3 nghĩa là chú thích (5) ở đoạn 3 trên.
44
