Page 312 - Lý Thường Kiệt
P. 312
VÌDÂN-VÌOẠO
TUTA cũng có chép rằng ông làm châu mục Ái Châu đời Đường và suốt
mười lăm đời, họ ông nổi tiếng ở đó.
Đến khi vua Lê Đại Hành tuần du ở Ngũ Huyện Giang, tức là triền sông
Lương, sông Mã ở Thanh Hóa. Vua thấy chùa đổ nát, bèn chữa lại (HN). VSL
có chép vua đi chơi Hoan Châu năm 1003. Có lẽ vua qua Thanh năm ấy.
Đến đời Lý, vua Thái Tông đi chơi về phương nam; tới Ái Châu, có qua
chùa ấy. TT và VSL chép rằng năm 1031 Lý Thái Tông đi đánh Hoan Châu về,
phát tiền thuê thợ chữa nhiều chùa quán ở các hương ấp (Xiv/cth 5). Chắc
rằng vua tới thăm chùa năm ấy. "Trải mấy đời thờ cúng, rường cột đã đổ nát.
Vua bèn sai chữa lại. Vua lại ban cho cháu ông bộc xạ, là Đạo Quang trưởng
lão làm thiền chủ, cấp cho năm tên giúp việc và sai trụ tiì ở đó" (HN).
Hai tiếng trưởng lão là một mỹ hiệu tặng những tăng hay tăng quan được
vua kính trọng. Tuy tăng quan ấy coi chùa, nhưng vẫn có gia đình con cái.
Theo TUTA thì trưởng lão này hiệu là Tăng Phán, tên là Huyền Nghi.
Trưởng lão là thân phụ thiền sư Đạo Dung (HN).
Thiền sư Đạo Dung tên gì? TUTA không chép. Nguyên bia HN có ghi,
nhưng nay mòn không thấy dấu chữ nữa.
Thiền sư có một tùng huynh, là Lưu Khánh Đàm, cũng là người Ngũ
Huyện Giang, ở Cửu Chân, thôn Yên Lãng (Mộ Chí). Nay ở phủ Thọ Xuân
và phủ Thiệu Hóa có hai làng Yên Lãng gần nhau ở hai bờ sông Lương. Có
lẽ quê ông là vùng ấy. ông nội Lưu Khánh Đàm có năm con trai. Trong đó
có Huy Triết, dời nhà tới ngụ cư ở khách quán, có lẽ tới ở làng Lưu Xá
huyện Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình bây giờ (bia HN và Mộ Chí Lưu Xá).
"Bấy giờ, vua Lý Thái Tông chọn dân ở quận để cho vào hầu vua. Lưu
Khánh Đàm "phi thường khác chúng" nên được chọn vào chầu ở nội đình".
Kịp đến khi Lý Thánh Tông lên ngôi, ông chầu bên cạnh, rất được vua yêu.
Sau khi Nhân Tông lên ngôi, vua nghĩ đến công ông giúp rập ba đời, có
nhiều công. Vậy phong cho ông chức thái phó, kiêm chức nội dịch trưởng
quan, coi hết các việc quân và việc thường trong cung dịch. Vua lại ban cho
ông chức tước sau này: Nhập nội nội thị tỉnh đô đô tri, kiểm hiệu thái phó, kiêm
323
