Page 246 - Lý Thường Kiệt
P. 246
LÝ THƯỜNG KIỆT
"Ấp tôi có hai huyện ở hai động Vật Dương, Vật Ác, giáp với đất nhà vua.
Trước sau bị các tù trưởng làm loạn mà bỏ đi, đem mình vào quy minh. Đất Vật
Dương thì năm Bính Thìn (1076) được thu vào vương thổ, đất Vật Ác thì năm
Nhâm Tuất (1082) mới được thu và đặt ải Thông Khang^^‘^\
Tuy đất ấy là nhỏ nhen nhưng tôi rất lấy làm đau xót, luôn luôn nghĩ đến. Thật
tổ tiên tôi ngày trước đã đánh dẹp những kẻ tiếm nghịch, xông pha gian hiểm mới có
đất ấy. Nay gặp thời vận suy đồi, tôi không hay nối sự nghiệp cha ông. Tôi đâu dám
dự vào hàng phiên thần, sống trong chốc lát.
Năm Giáp Tý (1084), ty kinh lược Quảng Tây đã từng tâu về việc ấy. Tiên
triều lấy hai động Túc, Tang, và sáu huyện cho tôi chủ lĩnh. Nhưng các đất Túc,
Tang ấy hiện thuộc ấp tôi rồi, không phải là đất mà nay tôi đã xin: Cho nên tôi
không dám nhận mệnh.
May gặp khỉ bệ hạ lên ngôi. Việc gì cũng đổi mới. Vậy tôi kính cẩn bày tỏ lời
biểu này để tâu lên" (TB 380/20b).
Ngày 13 tháng 6, vua Tống trả lời, cương quyết gạt hẳn lời xin. Thư
Tống như sau:
"Vả nay, biên thần nói: "Thủ lĩnh thuộc khanh đã xâm lấn biên thùy.
Tiên hoàng vốn sẵn lòng nhân, đã ban chiếu dụ. Cho phép biện chính,
chứng thực rõ ràng. Đã đặc biệt cắt đất ải Khang (chắc là Thông Khang), ân
tứ cho khanh. Tiếng ban đức như còn đó, nét mực chiếu vẫn còn tươi!
Vậy khanh nên nghĩ đến lượng bao dung, mà tuân theo bờ đã định. Cớ
sao còn tâu nhắc lại, vẫn giữ lầm xưa, mà lấy đất mới ban cho làm vật cũ sẵn
có? Không kiêng dè đến thế. Thờ kẻ trên như vậy, sao coi được!
Xét ý khanh không lẽ như vậy; ngờ lời người mách thế là sai. Huống chi
dân châu động ấy là dân nhà vua đã từ lâu. Từ khi quan quân đánh lấy
Quảng Nguyên đến lúc trẫm trả Thuận Châu, không hề có tranh giành
ruộng đất ở đó.
Khanh phải hết lòng thành thật, tuân theo chiếu trước. Phải thêm cẩn
thận, giữ gìn cương vực. Chớ có sinh sự lôi thôi. Gắng làm cho đáng trẫm
thương, để được đời đời hưởng lộc" (chiếu ngày N. Ty, DL 7-8-1086; TB
380/2lă).
256
