Page 20 - Lý Thường Kiệt
P. 20
1. Sách căn bản tôi đã dùng là Tục tư trị thông giám trường biên (viết tắt
TB) của Lý Đào viết trong đời Nam Tống (thế kỷ XII). Sau sẽ có một mục nói
kỹ về sách ấy.
2. Sách Tống sử (viết tắt TS) soạn đời Nguyên, với nguyên liệu đời Tống
cho ta biết một ít việc không có trong TB. Tống sử gồm nhiều phần. Phần
Bản kỷ chép chuyện từng vị vua, chỉ cho ta biết một vài chi tiết thuộc lịch sử
bang giao Lý Tống mà thôi.
Phần liệt truyện cho nhiều tài liệu hơn, hoặc là trong chuyện những
nhân vật có liên quan đến nuớc ta, hoặc trong chuyện các ngoại quốc, như
Giao Chi truyện, Quảng Nguyên châu man truyện, Chiêm Thành truyện.
Đáng lẽ Giao Chỉ truyện cho ta biết khá đầy đủ về đoạn sử này. Nhưng
không may cho ta, chính đoạn "Lý Tống chiến tranh" lại bị khuyết. Sự khuyết
ấy có từ lâu, có lẽ từ đời Tống. Sách Sử Vĩ nói: "bản của Nhị Ung đã thiếu đoạn
ấy rồi". Có lẽ người Tống đọc đoạn này, cho là nhục quốc thể mà xé đi chăng.
Tôi nói "xé", vì câu văn, còn lại sau khoảng khuyết, đã thiếu đầu.
Phần thứ ba, là phần chv, ta có thể lượm lặt một ít tài liệu trong CỊuân chí,
lễ chí, dư địa chí...
3. Sách Đông Đô sự lược (viết tắt ĐĐSL), Vương Xưng soạn đời Tống.
Nội dung như phần bản kỷ và liệt truyện trong Tống sử, nhưng sơ sài hơn.
4. Những việc xảy ra ở biên thùy Tống Lý rất lớn, nên các danh gia đời
Tống từng đã nói đến trong các ký tải của họ. Nay ta còn lượm lặt một ít
trong các Tống thư. Như Tốc thủy kỷ văn của Tư Mã Quang, Mộng khê bút
đàm của Thẩm Quát, Đông hiên bút lục của Ngụy Thái, Đàm phố của Tôn
Thăng, Nhị Trình di thư của Trình Hạo và Trình Di, Kê lặc của Trang Xước,
Lĩnh ngoại đại đáp của Chu Khứ Phi, Quế hải ngu hành chí của Phạm Thành
Đại, Tống hội yếu,...
III. TỤC Tư TRỊ THÔNG GIÁM TRƯỜNG BIÊN
Sách này soạn ra bởi Lý Đào trong đời Nam Tống. Sách chép những sự xảy
ra từ đời Tống Thái Tổ đến lúc dời đô xuống miền nam (960-1126). Việc chia
22