Page 19 - Lý Thường Kiệt

một tác giả, cuối đời Trần, lược lại Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu. Riêng về
Lý kỷ, sách VSL chép nhiều chi tiết hơn TT, tuy lại có đoạn lược hơn. Bởi đó
ta biết rằng Ngô Sĩ Liên đã dọn bớt tác phẩm của Lê Văn Hưu nhiều. TT còn
nói tác phẩm ấy có ba mươi quyển. Thế mà nay nội dung thấy sơ sài. Đó là
một chứng thứ hai sự bị ước giản ấy.
Sách VSL đã cho ta biết nhiều chi tiết về Lý Thường Kiệt, lúc đánh
Chiêm và lúc Lý Nhân Tông mới lên ngôi.
3. Ngoài loại sử, còn có sách Việt điện u linh, (viết tắt VĐUL), là một tập
thần tích, Lý Tế Xuyên soạn đời Trần (1329). Nay còn bản viết. Trong sách
này có chuyện Lý Thường Kiệt, chép khá kỹ, nhưng chỉ ghi những sự tích
lớn và các chức tước lần lượt được phong. Sách này có lẽ đồng thời với Đại
Việt sử ký của Lê Văn Hưu, vì các sắc thần nói trong sách đều phong trước
năm 1313. Nhưng tài liệu dùng, có thể có từ đời Lý, và chung với tài liệu
dùng bởi Lê Văn Hưu^“^

Dẫu rằng sách VĐƯL chỉ còn sao chép, nhưng chuyện Lý Thường Kiệt
có thể coi là chính xác và cho biết thêm một vài điều không thấy ở TT.
4. Cuối cùng, có sách Thiền uỵển tập anh ngữ lục, (viết tắt TUTA), là
chuyện các vị cao tăng ở nước ta từ đời thuộc Đường đến đời Trần. Cũng có
một vài chi tiết nói đến Lý Thường Kiệt đối với các sư. Sách này cũng viết
đời Trần, vì bản in cũ nay còn (năm 1715) đều đổi họ Lý ra họ Nguyễn, theo
lệ húy đời Trần.

II. TÀI LIỆU TRUNG QUỐC

Tài liệu Trung Quốc về sử rất nhiều, tôi chỉ dùng những sách soạn dưới
triều Tống hay với nguyên liệu Tống.

Tựa sách VĐUL có niên hiệu: "Hoàng triều khai hữu nguyên niên" tức là đời Trần
Hiến Tông (1329). Nhưng họ tác giả lại họ Lý. Biết rằng tất cả họ Lý bấy giờ đã phải đổi
ra Nguyễn, ta có thể nghi rằng Lý Tế Xuyên ở đời Lý. Chức của Lý Tế Xuyên (giữ kinh
Đại Tạng, thư hỏa chính chưởng trung phẩm phụng ngư, chuyển vận sứ ở An Tiêm lộ)
rất có thể là chức đời Lý. Nếu thật như vậy, thì đến đời Trần có kẻ sao lại, thêm và chữa
sách VĐUL.

21