Page 16 - Lý Thường Kiệt

Tuy sách chưa được hoàn bị, vì cuộc chiến tranh giành độc lập của dân
tộc ta, không cho tôi những phương tiện khảo cứu thêm; nhưng chính cuộc
tranh đấu ấy đã giục tôi vội đưa bản thảo hiến độc giả.
Mong ai nấy thấy rằng lòng dũng cảm, chí quật cường của dân tộc ta
ngày nay có cỗi rễ rất xa xăm.
Mong ai nấy nhận thấy một cách rõ ràng, cụ thể, sự nguy hiểm của một
cuộc ngoại xâm, nhận thấy sự lo việc nước không phải chỉ ở đầu lưỡi, mà

cần hết cả lòng hy sinh, trí sáng suốt để xếp đặt, tính toán.
Đọc xong đoạn sử này, độc giả sẽ thấy, cách đây ngót nghìn năm, cha
ông ta đã đủ tài năng, nghị lực để gây dựng, tổ chức và gìn giữ khoảnh đất
gốc cỗi của tổ quốc ta ngày nay; độc giả sẽ nhận thấy huyết quản của chiến
sĩ bây giờ vẫn chan hòa máu nóng của tổ tiên, máu nóng mà không lẽ có
người không mang một giọt. Dẫu trong nhất thời, có kẻ lỡ lầm làm hại nước,
hoặc con dân một nước có ý tưởng dị đồng, trước nạn bại vong, giọt máu ấy
cũng đủ gây nên chí quật cường, lòng tương ái.
v ẫ n biết sống về tương lai; nhưng dĩ vãng là gương nên ngắm lại.

vẫn biết tương lai là thế giới đại đồng; nhưng trước lúc ấy, nước mình
phải là một nước thật.
v ẫ n biết chớ vin vào phân tranh đời trước mà gây oán thù đời sau,
nhưng biết rõ sự tranh đấu đời xưa, sẽ làm cho các nước càng kính nể nhau
thêm, và mới hiểu vì sao mà phải cộng tác ngang hàng.
Đó là những ý tưởng và nguyện vọng của tác giả, trong khi viết bài tựa
này. Tưởng cũng không lạc đề đối với vấn đề Lý Thường Kiệt.

Viết tại Hà Nội tháng 5 năm Kỷ Sửu
(1949)
HOÀNG XUÂN HÃN

18