Page 136 - Lý Thường Kiệt
P. 136

LÝ THƯỜNG KIỆT


          thêm rằng: Vương An Thạch lo, tỏ vẻ ra lời nói và sắc mặt, đến nỗi Vương
          Thiều  phải  bảo:  "ông  ở  đây  còn  lo  như  thế,  huống  chi  kẻ  ở  ngoài  biên
          khích! Xin ông án trọng, để trấn tĩnh vật tình". (TB 273/lOa).
              An Thạch lo sợ như vậy, là vì y để hoàn toàn hy vọng vào việc lập biên
          công, để gây thanh thế cho mình ở trong triều và ngoài nước. Y lại rất tin
          rằng  thành  Ung vững chắc.  Khi biết  Ung Châu  bị  vây, y  đã  lập  tâm  cho
          Triệu Tiết đem đại quân, thừa hư đánh thẳng vào đất Lý (TB 276/2b). Đến
          khi thấy mưu mình thất bại, y hoang mang, bối rối.

              Ngày 24 tháng 5 năm Bính Thìn  1076, vua Tống Thần Tông phàn nàn
          với An Thạch rằng: "Đời vua Chân Tông, lúc Lê Hoàn chết, có thể lấy được
          Giao Chỉ;  thế mà bỏ mất cơ hội". An Thạch nói:  "Khi Nùng Thiện Mỹ nội
          phụ  (1074),  Giao  Chỉ  không  dám  cố  nài  (VI/5).  Bấy  giờ Càn  Đức  mới  lên
          ngôi.  Trong ngoài,  dân chưa  theo.  Trong nước ai cũng sợ Trung Quốc  tới
          đánh... Nay có người buôn bán ở Giao Chỉ, nhân theo giặc tới Ung, rồi trốn
          thoát.  Đã gọi nó tới và hỏi rằng:  "Ngày trước Giao Chỉ vào cướp có 6 vạn

          người,  mà  trong  đó  nhiều  đàn  bà,  con  gái,  ông  già,  kẻ  ốm,  có  phải  thế
          không?" Kẻ kia trả lời: "Nhà có sáu người thì năm người đi theo quân, còn
          một người nữa không đi được, nên ở lại". Xem vậy, cả nước Giao Chỉ đã vào
          cướp.  Trong nước chúng đã  không còn ai.  Ta bỏ  mất cơ hội,  thật là đáng
          tiếc!". (K. Vi, DL 28-6-1076; TB 276/13b).
              Trên  đây  là  một chứng,  tỏ  rằng An Thạch  và  vua  Tống lăm  le  muốn
          thừa cơ lấy nước ta. Sau đây còn có một chứng khác, tỏ rõ rằng An Thạch
          trước khi Ung Châu mất, muốn thừa hư đánh úp nước ta, và sau khi ấy, lại
          bối rối và hối hận. Ngày mồng 6 tháng 6, vua Tống và An Thạch cãi nhau về
          việc  dùng  người  đi  phủ  dụ  các  khê  động  đã  theo  ta,  lúc  quân  ta  tới  Tả
          Giang.  Vương Thiều  nói:  "Trước,  định  cuối  xuân  đầu  hạ  đánh  Giao  Chỉ.

          Sau, ty tuyên phủ lại đổi ý".  Vua hỏi: "Sao lại thế?" An Thạch trả lời: "Tôi
          khi trước thấy Giao Chỉ đánh Ung Châu chưa hạ được, trong nước chúng bỏ
          không;  nên  tính có  thể hành động chóng mà  đánh úp  ở hậu  phương nó.
          Làm  như  thế,  thì  ta  không  cần  đánh  quân  nó  đương  cướp  ở  đất  ta,  mà


                                            144
   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141