Page 401 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

bấy lâu truyền bá và bảo vệ. Vì thế, nhà nƣớc quân chủ Pháp ra

lệnh cấm in và lƣu hành các cuốn Bách khoa nhƣng không ngăn

đƣợc quyết tâm của các nhà khoa học, bằng mọi cách đã ra đƣợc

trọn bộ Bách khoa toàn thư.

Cũng nên nhắc đến một trào lƣu tƣ tƣởng mới do Mêliê

(Jean Meslier 1664 - 1729), Mabli (1709 - 1785) và Môrenly

(Morenlly) khởi xƣớng, chủ trƣơng xóa bỏ hoàn toàn chế độ tƣ

hữu vì đó là nguồn gốc của mọi nỗi khổ, thiết lập chế độ sở hữu

chung của xã hội, lao động là nghĩa vụ và quyền lợi chung của

mọi ngƣời và nhà nƣớc sẽ thực hiện sự phân phối bình đẳng.

Trào lƣu này có thể coi là những yếu tố manh nha của chủ nghĩa

cộng sản sơ khai.

Các nhà kinh tế học cũng đƣa ra lí thuyết mới, chỉ trích các

chính sách hạn chế của nhà nƣớc, chủ trƣơng tự do kinh doanh.

Đại diện cho phái này là Kexnây (Quesnay) và Guôcnây

(Gournay) cho rằng chế độ quan thuế và sự hạn chế kinh doanh

là những trở ngại lớn đối với sự phát triển kinh tế. Họ đòi hỏi

phải thiết lập chế độ kinh tế tự do, chính phủ không hạn chế việc

kinh doanh. Ađam Xmit (Adam Smith 1723 - 1790) nối tiếp tƣ

tƣởng trên, trong tác phẩm Nguồn tài nguyên quốc gia đã đƣa ra

lí thuyết về giá trị. Theo ông, nguồn gốc của giá trị một vật

phẩm là do lƣợng lao động đã tiêu hao để sản xuất ra vật phẩm

đó. Lợi nhuận là sự khấu hao vào sản phẩm do lao động của

công nhân tạo ra. Đêvit Ricacđô (David Ricardo 1772 - 1823)

phát triển học thuyết của A. Xmit, cho rằng lợi ích của các giai

cấp trong xã hội tƣ sản là đối lập nhau nhƣng ông coi đó là quy

luật tự nhiên. Những lí luận trên đã đặt cơ sở cho học thuyết

kinh tế chính trị tƣ sản ra đời và phát triển vào thế kỉ XVIII -

XIX.