Page 399 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

lôi. Anh em Môngônfie (Mongolfier) chế tạo khinh khí cầu.

Trong hóa học, Lavoadiê (Lavoisier) phân tích thành phần của

không khí, của nƣớc và tìm ra phƣơng pháp nghiên cứu tổng

hợp. Về sinh học, Linnê (Linné) đƣa ra cách phân loại thực vật,

Buyphông (Buffon) xây dựng vƣờn bách thảo thành trung tâm

nghiên cứu thực vật học và viết nhiều sách về ngành khoa học

này.

Dƣới chế độ quân chủ chuyên chế, ở nhiều nƣớc châu Âu đã

xuất hiện một trào lƣu tƣ tƣởng mới đòi quyền tự do, công kích

triều đình phong kiến và những nhà vua độc đoán, phê phán sự

tha hóa của giáo hội Thiên chúa, đƣa ra các dự kiến về thể chế

xã hội tƣơng lai. Nổi bật nhất là các nhà tƣ tƣởng và các nhà

khoa học Pháp, đƣợc gọi là các nhà Khai sáng.

Môngtexkiơ (Charles Louis Montesquieu 1689 - 1755) là

một nhà luật học, hoạt động trong lĩnh vực tƣ pháp rất nổi tiếng.

Trong Những bức thư Ba Tư, Khảo sát về sự lớn mạnh và suy

tàn của La Mã, Tinh thần luật pháp, ông đã đƣa ra nguyên tắc

tách biệt giữa ba quyền lực: quyền lập pháp, quyền hành pháp,

quyền tƣ pháp. Ông cho rằng nhà nƣớc lập hiến ở Anh thời đó là

mẫu mực của thể chế chính trị, phù hợp với tình trạng chung của

xã hội.

Vônte (Francois Marie Arouet 1694 - 1778) là một bậc

thiên tài với khả năng hiểu biết toàn diện và đã thành công trên

các lĩnh vực nghiên cứu triết học, văn học, sử học, và cả vật lí

học. Trong Những bức thư triết học (1733), ông công kích gay

gắt chế độ chuyên, chế và nhà thờ Pháp nên bị chính phủ nhiều

lần bắt giam. Ông phải ra nƣớc ngoài nhƣng lại đƣợc vua Phổ

Frêđêrich II và nữ hoàng Nga Catêrina II trọng đãi, có quan hệ

tốt với các vua Thụy Điển, Đan Mạch, Ba Lan... Ông chủ trƣơng