Page 397 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

đơn vị kinh tế, cùng sinh hoạt quây quần quanh bữa ăn... Từ đó

hình thành những xóm làng của một hoặc vài dòng họ lớn.

Nhƣng khi nền sản xuất công nghiệp xuất hiện, nhất là khi

nó xâm nhập vào nông thôn thì nền tảng gia đình lớn bị tan rã

dần. Những ngƣời trong gia đình làm những công việc khác

nhau tại những cơ sở sản xuất riêng rẽ nhiều khi rất xa nhau,

đƣợc chuyên môn hóa về nghề nghiệp thì gia đình nhiều thế hệ

dần dần không tồn tại nữa. Nhiều cuộc di dân đƣa ngƣời đến các

trung tâm công nghiệp, nhiều ngƣời thoát li gia đình để đến làm

việc trong các thành phố. Các chức năng then chốt của gia đình

bị chia nhỏ thành những thể chế mới do nhiều tổ chức xã hội

đảm nhiệm. Việc giáo dục trẻ em thuộc về trƣờng học, việc chữa

bệnh thuộc về bệnh viện, việc chăm sóc ngƣời già đƣợc chuyển

sang các nhà an dƣỡng...

Để thích nghi với điều kiện lao động mới, các "gia đình hạt

nhân" theo chế độ hôn nhân một vợ một chồng xuất hiện. Dƣới

một mái nhà chỉ có bố mẹ cùng một vài ngƣời con, thay thế cho

các gia đình lớn đang dần dần tan vỡ. Các "gia đình hạt nhân" đó

trở thành cấu trúc hiện đại của xã hội mới, tạo nên mối quan hệ

mới giữa những ngƣời cùng dòng họ, cùng xóm làng và trong

toàn xã hội.

Năm là, yếu tố thị trƣờng chi phối không chỉ trong lĩnh vực

kinh tế mà tác động đến toàn xã hội. Bên cạnh những ảnh hƣởng

tích cực nhƣ đã trình bày ở trên, nó cũng gây ra nhiều mặt tiêu

cực khác.

Hố ngăn cách giàu nghèo giữa các tầng lớp cƣ dân trở nên

sâu sắc, sự túng bấn của ngƣời này là do sự thừa thãi của kẻ

khác. Nguyên tắc tự do, bình đẳng trên thực tế không đƣợc bảo

đảm. Quan hệ xã hội cùng nền tảng đạo lí truyền thống bị vị