Page 398 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

phạm, cuộc chạy đua vì đồng tiền nhiều khi vƣợt quá giới hạn

cho phép, làm băng hoại đạo đức xã hội, làm rối loạn trật tự

công cộng và làm tổn hại nhân phẩm trong cộng đồng. Quy luật

khắc nghiệt của cuộc cạnh tranh lạnh lùng, không tình nghĩa đã

làm phá sản biết bao doanh nghiệp, loại ra khỏi vòng đua những

đối thủ yếu kém và làm tan vỡ biết bao gia đình. Những hậu quả

đó làm nên mặt trái của xã hội thị trƣờng mà việc hạn chế và

khắc phục nó là điều mà nhân loại quan tâm.

Nhƣng dẫu sao, những thành tựu của quá trình công nghiệp

hóa ở châu Âu và Bắc Mỹ từ cuối thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ

XIX đã tạo nên cơ sở vật chất và kĩ thuật mới, tạo nên ƣu thế của

nền sản xuất tƣ bản chủ nghĩa đối với nền sản xuất phong kiến

và nhờ vậy đã hoàn thành về cơ bản trào lƣu cách mạng tƣ sản ở

các nƣớc phƣơng Tây. Thắng lợi của giai cấp tƣ sản trong cuộc

chiến tranh chống chế độ chủ nô ở Mỹ (1861 - 1865), công cuộc

thống nhất nƣớc Đức và thống nhất nƣớc Ý (1871) cùng sự

thành công của cuộc vận động duy tân Minh Trị ở Nhật Bản

(1868) đánh dấu bƣớc ngoặt cơ bản của phong trào tƣ sản, xác

lập sự thắng thế của chủ nghĩa tƣ bản trên phạm vi thế giới.

III - PHÁT MINH KHOA HỌC - KĨ THUẬT VÀ NHỮNG

HỌC THUYẾT CHÍNH TRỊ THỜI CẬN ĐẠI

1. Những thành tựu khoa học và trào lƣu Triết học Khai

sáng thế kỉ XVIII

Kế thừa những thành tựu đã đạt đƣợc từ sau thời Phục hƣng,

khoa học và triết học thế kỉ XVIII có những bƣớc tiến lớn.

Trong vật lí học, Vônta (Volta) và Ganvani (Galvani)

nghiên cứu những hiện tƣợng về điện, tìm ra điện dƣơng và điện

âm; Franklin giải thích hiện tƣợng sấm sét và phát minh cột thu