Page 406 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

Về chủ nghĩa quốc gia, có 2 xu hƣớng. Những ngƣơi dân

chủ cho rằng mỗi quốc gia có quyền độc lập, quyền tự do của

mỗi cá nhân, không ai đƣợc xâm phạm. Nhà ái quốc và chính trị

ngƣời Ý Matdini (Mazzini 1805 - 1872) bênh vực điểm này,

kiên trì đấu tranh cho nền độc lập và thống nhất của nƣớc Ý. Các

nhà yêu nƣớc ở châu Âu hoạt động theo xu hƣớng này để cứu

dân tộc mình khỏi sự thống trị ngoại bang nhƣ phong trào đấu

tranh của các dân tộc ở vùng Bancăng, Trung Âu.

Trong khi đó, phái đối lập đề cao dân tộc mình là siêu đẳng,

là có sứ mệnh khai hóa văn minh cho các dân tộc khác, đƣa ra

những lập luận biện minh cho những cuộc chiến tranh xâm lƣợc.

Những ngƣời này có phần dựa vào học thuyết tiến hóa luận về

sinh học của Đacuyn "cạnh tranh để sinh tồn", cho đó là quy luật

xã hội nên phải tiêu diệt hoặc thống trị các dân tộc khác để dân

tộc mình tồn tại và phát triển. Rõ ràng, quan điểm dân tộc hẹp

hòi, vị kỉ đã đƣợc giới cầm quyền các nƣớc tƣ bản lợi dụng để

tuyên truyền cho những cuộc chiến tranh xâm chiếm thuộc địa

và chiến tranh thế giới.

- Chủ nghĩa xã hội không tưởng

Tình trạng phân hóa giàu nghèo ngày càng sâu sắc phản ánh

mặt trái của kinh tế tƣ bản chủ nghĩa, của chế độ bóc lột tƣ sản.

Khác với nhiều nhà xã hội chủ nghĩa của thế kỉ XVII – XVIII

muốn trở lại thời kì đƣợc coi là thanh bình của công xã nông

thôn dựa trên cơ sở kinh tế nông nghiệp kết hợp thủ công

nghiệp, các nhà tƣ tƣởng XHCN không tƣởng của thế kỉ XIX

nhận thức rõ sức mạnh của công nghiệp, coi quá trình công

nghiệp hóa là điều tất yếu cho sự phát triển của lịch sử. Họ đề ra

các biện pháp xây dựng xã hội mới không có bóc lột bằng cách