Page 275 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới
P. 275
Anaxago còn là nhà toán học và thiên văn học. Ông nói rằng
ánh sáng Mặt Trăng là nhận vật của Mặt Trời. Trên Mặt Trăng
cũng có đất và sinh vật.
Đêmôcrit (Démocrite, 460 - 370 TCN) quê ở Apđerơ ở vùng
Tơraxơ, ông là nhà triết học duy vật lớn nhất của Hy Lạp cổ đại.
Ông còn giỏi về rất nhiều bộ môn khoa học khác nhƣ toán, vật lí
học, y học, thiên văn học, sinh vật học, ngôn ngữ học, tâm lí học,
giáo dục học... vì vậy Mác và Ăngghen coi ông là "bộ óc bách
khoa đầu tiên trong số những ngƣời Hy Lạp".
Đêmôcrit cho rằng nguyên tố đầu tiên tạo thành vạn vật là
nguyên tử (atom). Nguyên tử là đơn vị nhỏ nhất không thể phân
chia đƣợc nữa. Tất cả các nguyên tử từ xƣa đến nay đều giống
nhau nhƣng khác nhau về hình dáng, khối lƣợng và trật tự. Các
nguyên tử đều ở trong "chân không" và kết hợp với nhau mà
sinh ra vạn vật.
Tóm lại, Đêmôcrit nói: "Nguồn gốc của vạn vật là nguyên
tử và chân không", ngay cả linh hồn cũng do các nguyên tử kết
hợp với nhau mà tạo thành. Nhƣ vậy, không phải là thần mà là tự
nhiên trở thành cơ sở phát triển của vũ trụ.
Về chính trị, ông là ngƣời ủng hộ chế độ dân chủ. Ông nói:
"Sự bất hạnh trong các nƣớc dân chủ còn thích hơn cái gọi là
hạnh phúc dƣới sự thống trị của chế độ quân chủ, vì sự tự do bao
giờ cũng tốt hơn sự nô dịch".
Đến thời Hy Lạp hóa, ngƣời kế thừa và phát triển học thuyết
của Đêmôcrit là Êpiquya.
Êpiquya (Epicure, 341 - 270 TCN) quê ở Samốt. Năm 306
TCN, ông đến Aten mua một vƣờn hoa để làm nơi dạy học.
Tƣơng truyền ông đã viết 300 tác phẩm nhƣng không có một tác
phẩm nào truyền lại đến ngày nay.