Page 107 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

Hình 3.44: Chán cột đá mài - Hình 3.45: Trang trí tượng thờ đặt trong tù kính -
chùa Ưu Đàm. [Nguồn: TG] chùa Pháp Hội. [Nguồn: 67]
Trong các đình, chùa hiện đại, các bao lam không nhiều, da phẩn được “hiện đại hóa”
bằng vật liệu bê-tông, do đó đường nét ít sắc sảo hơn vật liệu gỗ (Xem hình 3.46). Đây
có thể xem là bước đột phá mới trong cấu trúc chi tiết nội thất đình, chùa theo phương
hướng đổi mới trong phát triển. Tuy nhìn chung chưa thành công lắm, nhưng là nhũng
tín hiệu đáng mùng. Có thể thấy qua đình Phước Hòa-Bà Rịa, hoặc các chùa Lâm Tế-
TP.HCM, Bửu Liên-TP.HCM.
Các câu đối rất hiếm thấy trong các đình, chùa hiện đại, nó dã lui vào dĩ vãng cùng
với nền Nho học. Nếu có cũng đã được “Việt Ngữ hóa” như các câu đối ờ chùa Vĩnh
Nghiêm, chùa Pháp Hoa... Còn lại phẫn lớn đình, chùa hiện dại không có câu đối. Thay
vào đó là các “pano” ihư pháp với các nội dung khuyến thiện tương tự các nội dung câu
đổi xưa (Xem hình 3.48). Đây là một biến đổi linh hoạt rất “tế nhị”, tuy chưa hoàn chỉnh
về mặt hình thức và phổ biến rộng rãi, nhưng đây là loại hình “thay thế” câu dối mang
tính hiện đại, lương đối hợp lý, cẩn chú ý nghiên cứu ứng dụng.
Hình thức hoành phi cũng ít được tìm thấy, tuy ít nhưng hầu hết đều tinh xảo như các
hoành phi gỗ ở các chùa An Lạc, Nam Thiên Nhất Trụ, Ân Quang, Vĩnh Nghiêm...
Hoành phi bê-tông dạng cuốn thư cũng khá phổ biến như ở chùa Bửu Liên (Xem hình
3.47), Quảng Hương Già Lam... Đối với hoành phi, bút pháp viết theo chiều ngang (trục
hoành) phù hợp với cách viết Việt ngữ hiện nay, đây là một thuận lợi trong phát triển với
ngôn ngữ Việt Nam dương đại.
Tượng thờ trong chùa (không có ờ đình) hiện đại thường đơn giản nhưng tập trung
hơn (một hoặc ba tượng), hầu hết là tượng lớn bằng vật liệu nặng như xi-măng cốt thép,
đá (chùa Xá Lợi), kể cả gỗ quí (chùa Bửu Liên) hoặc thạch cao. Cách thò tự như trên là
kết quả của quá trình tích hợp vãn hoá với phương Tây; tư duy phân tích, tập trung,
mang tính hướng thượng đã hình thành qua hình thức thờ tự như trên.

108