Page 105 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

c) Phong cách hiện đại
Sau thời gian chuyển biến không dài lắm qua phong cách cách tân, theo bước chân
lịch sử, kiến trúc đình, chùa dã thay đổi hẳn bộ mặt và không gian nội thất để bước qua
phong cách hiện đại. Phong cách hiện đại bắt dầu hình thành khoảng giữa thế kỷ XX và
phát triển mạnh vào thập niên 60 cùa thế kỷ này. Gián đoạn một phẩn tư thế kỷ do thời
cuộc, hiện nay - cuối thế kỷ XX, phong cách hiện đại đang củng cố và phát triển theo xu
thế thời đại mới.
Tuy chỉ hình thành trong thời gian rất ngắn, nhưng phong cách hiện dại đã có được
một số công trình tiêu biểu như các đình: Phong Phú - Thù Đức, Trần Hưng Đạo -
TP.HCM,... hoặc các chùa: Vĩnh Nghiêm - TP.HCM, Xá Lợi - TP.HCM, Ấn Quang -
TP.HCM (Xem hình 3.116), Tuyền Lâm - TP.HCM, Nam Thiên Nhất Trụ - Thủ Đức...,
các cồng trình trên đã ghi lại nhũng dấu ấn trong kiến trúc đình, chùa hiện đại qua các
yếu tố sau:
+ Phong cách hiện đại biểu hiện qua mặt cắt và không gian nội thất:
Các kiến trúc đình chùa cuối thế kỷ XX, rõ nét nhất là kiến trúc chùa, phần lớn đã
nâng cấp thành “chùa lầu”. Chính nguyên nhân này đã dẫn đến sự thay dổi cơ bản về
mặt cắt và không gian nội thất. Khối tích “hình hộp” và không gian nội thất mới, là sản
phẩm của phong cách hiện đại. Do kiến trúc đình, chùa hiện đại ứng dụng khung sườn
bê-tông nên có thể vượt nhịp rất xa tạo thành không gian thoáng rộng, bề thế. Thêm vào
đó là mái bê-tông có dốc cao (thường được sử dụng trong chùa hiện đại, giả như mái
ngói) theo trục dọc (Xem hình 3.42) - ngược với dốc mái ngói cũ theo trục ngang, đã tạo
ra một không gian nội thất mới có chiều hướng “hưcmg thượng” nhiểu hơn. Không gian
u tịch “hướng nội” biểu hiện truyền thống vãn hoá trọng tình của tư duy nông nghiệp
bao đời, dã thực sự nhường chỗ cho không gian khoáng đãng, “huớng thượng”, mang
dáng vẻ “nhà thờ” (Church-analogy form) theo tu duy thương nghiệp của phong cách
hiện đại phương Tây. Sự hỗn dung này cần được xem xét rất kỷ ở nhiểu gốc đô khoa học
khác nhau nhằm tìm ra định hướng phù hợp cho tương lai kiến trúc đình, chùa tại Nam
Bộ. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, sự "hiện đại hóa" này trong kiến trúc đình,
chùa; đa phần ít “lạc điệu” so với phong cách ở mới của người dân, khi mà đa số không
gian ờ của họ cũng mang dáng vẻ “hình hộp” của cấu trúc bẻ-tông dơn giản trong nhà ờ,
nhất là nhà ờ tại các đổ thị văn minh như Thành phố Hồ Chí Minh. Chính vì vậy, đa số
kiến trúc đình, chùa theo phong cách hiện đại thường qui tụ tại các khu đô thị và thị tứ.
Bời lẽ, ngoài các yếu tô khách quan khác như nguồn nhân lực, vật lực dồi dào, nhu cầu
tâm linh nhiều, dất đai thiếu v.v... phong cách hiện đại đã tìm được sự phù hợp của mình
tại các nơi ờ tập trung ấy.
+ Phong cách hiộn đại biổu hiện qua màu sắc nội thất:
Trong phong cách hiện đại, “phồng nền sắc đen” của nôi thất thuần cổ đã hoàn
toàn được thay thế bằng “phỏng nền sáng” do hiệu ứng ánh sáng của hàng loạt cửa
106