Page 175 - Huế Trong Tôi

hoạt động khai mỏ được đẩy mạnh ở nhiều địa phương,
có lúc do chính triều đình chủ động quyết định. Như
tháng 3-1868, ra lệnh cho các tỉnh khai thác than đá ở hai
xã Sa Lung và Phú Xuân thuộc huyện Phú Lương, tủìh
Thái Nguyên. Tháng 4 năm đó, đào lây than đá ở núi Tân
Sơn, tỉnh Quảng Yên. Tháng 6-1868, vua Tự Đức chỉ thị
cho tỉnh Khánh Hòa đào lấy than đá ở núi Điện Cơ;
tháng 7 năm đó khai mỏ sắt Phổ Lý ở Thái Nguyên, mỏ
than ở núi Hoàn Ngọc, tỉnh Quảng Yên...L Chi có thể

thây được ý nghĩa quan trọng của các hoạt động dồn dập
trên khi liên hệ tới tình hình bi đát của ngành khai mỏ
lúc đó, đến đầu thời Tự Đức, nhiều mỏ đã đìrửi lại không
khai thác.
Thương nghiệp cũng có những đổi mới đáng kể. Biện
lý Bộ Hộ là Đặng Huy Trứ trong năm 1885 được phái
sang Hương Cảng công cán, lúc về đã xữì đặt Ty Bình
chuẩn sứ để thu mua hàng hóa câ't vào kho, chờ khi giá cả
lên cao thì đưa ra bán rẻ cho dân để giữ giá cả thăng bằng,
ngăn ngừa con buôn đầu cơ trục lợi (tháng 5-1865).
Căn cứ vào lời tâu của Đặng Huy Trứ tuy vẫn cho

rằng "việc buôn bán là nghề mạt" nhưng lại khẳng định
là "ích nước lợi dân, là việc lớn của triều đình"2, cũng

1. Đại Nam thực lục chính biên, tr.34. Đến năm 1867, Đặng Huy
Trứ lại được cử sang Áo Môn công cán.
2. Qmôc triếu chính biên toát yếu, bản dịch đánh máy của Phòng
Tư liệu Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân
văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, q.5, tr.64.

173