Page 38 - Hỏi Đáp Về Quyền Con Người

Câu hỏi 14
Quyền con người và tự do có mối liên hệ như thê nào?

Trả lời
Có nhiều định nghĩa vê tự do (“ừeedom”), tuy nhiên, ở

góc độ chung nhất, có thể hiểu tự do là tình trạng một cá
nhân có thể và có khả năng hành động theo ý chí, nguyện
vọng của mình phù hỢp với các quy phạm pháp ỉý và đạo
đức trong một xã hội dân chủ mà không bị cản trở bởi bất cứ
chủ thể hay yếu tô'nào. Tự do thường được phân thành tự do
chủ động (“positive ỉreedom”) và tự do thụ động (“negative

ừeedom”). Tự do chủ động là tự do của cá nhân nhằm đạt
được mục tiêu cụ thể nào đó (ví dụ như tự do ngôn luận, tự
do báo chí, hội họp...). Tự do thụ động là tự do của cá nhân
khỏi bị các chủ thể khác xâm phạm đến (như tự do thân thể...).
Tự do là một yếu tô' nền tảng của nhân phẩm. Việc
tước đoạt tự do trong nhiều trường hỢp làm tổn hại nghiêm
trọng đến nhân phẩm. Chính bởi vậy, J. J. Plousseau đã chỉ

trích những người không dám đứng lên bảo vệ tự do: Từ bỏ
tự do của mình là từ bỏ phẩm chất con người, từ bỏ qưyền
làm người và cả nghĩa vụ làm người {Bàn về khê ước xã
hội - 1762).
Tự do mang tính chất của một sự lựa chọn hay một
quyền cá nhân, về khía cạnh này, J.s. Mill nhà triết học

và kinh tế chính trị học người Anh cho rằng, cần bảo vệ tự
do của các cá nhân để họ được “sống hạnh phúc theo ý của
họ, hơn là bắt họ sống hạnh phúc theo ý những người xung
quanh” (Bàn về tự do - 1859). Cũng về khía cạnh này, c. Mác

37