Page 139 - Được Học Và Thuốc Thiết Yếu
P. 139
NỘI DUNG
I. S ơ LƯỢC VỂ CHU KỲ SINH HỌC CỦA KÝ SINH TRÙNG S ố T RÉT
1. ở ngoài hồng cầu.
Muỗi anophen đôt, truyền vào cơ thế người ta ký sinh trùng sốt rét (dạng thoa trùng).
Sau đó. thoa trùng vào gan, ở tại đó 5 - 14 ngày đế trở thành thế phân liệt.
Với Plasmodium falciparum, toàn bộ thế phân liệt đều vào máu và phát triển ở đó.
Với P.Vivax và P.Malariae, thì chỉ một phần thế phàn liệt vào máu, sô còn lại tiêp tục
sinh sán ở gan; đó là thề ngoài hồng cầu.
2. ơ trong hồng cẩu.
Thế phân liệt chui vào hồng cầu và có hai thể:
2.1. Thể vô tính: Tủ dưỡng phát triển thành phân liệt non, rồi phân liệt già (thế
hoa thị); thể hoa thị vỡ ra thành nhiều mảnh, phá vỡ hồng cầu, tạo nên ký sinh trùng
non (tức là các thề tư dưỡng mới), lại chui vào hồng cầu khác đế tiếp tục sinh sản. Klii
hồng cầu bị phá vỡ, thể tư dưỡng mới vào huyết tương, tạo nên cơn sôt rét.
2.2. Thế hữu tính: Thế này không gây cơn sốt, nhưng lây lan truyền bệnh, vì một
sò tư dưỡng chuyến thành giao bào đực và cái, mục đích đế duy trì nòi giống. Nếu muỗi
anophen hút máu người bệnh (tức là hút giao bào), sẽ có sinh sản hữu tính ciia ký sinh
trùng sốt rét trong cơ thế muỗi (khi đó giao bào thành giao tử), sinh ra thoa trùng, thoa
trùng lên tuyến nước bọt muỗi và tiếp tục truyền bệnh cho người khác.
II. PHẨN LOẠI THUỐC CH ốNG S ố T RÉT
Có 4 loại theo tác dụng sinh học với ký sinh trùng sôt rét Plasmodium
1. Thuốc diệt thế phân liệt tê’ bào: Có tác dụng trên các giai đoạn ngoài hồng cầu
cua Plasmodium vứi mục đích dự phòng và chông tái phát.
2. Thuôc diệt thể phân liệt trong máu gây cơn sốt: Có tác dụng trên giai đoạn Plas-
modium phát triển ở hồng cầu và thường là lúc lên cơn sốt, nên gọi là thuốc cắt cơn
sốt.
3. Thuốc diệt thế giao tử (giao bào): Có tác dụng diệt hoặc làm "ung" giao tử của
Plasmodium.
4. Thuôc diệt thề bào tử: Ngàn cản hoặc ức chế sự hình thành nang trứng và thoa
trùng trong con muỗi, tác động lên sự lây truyền của bệnh.
III. NHỮNG THUỐC CH ốNG S ố T RÉT THƯỜNG DÙNG
1. Quinin.
Hoạt chất lây từ vỏ cây Quinquina
139
