Page 123 - Đinh Tiên Hoàng

Nhân vụ Đỗ Thích, Đinh Liễn đã hỏi vua Đinh:
- Tội của Thích là tội phải bỏ vạc dầu hoặc ném vào cũi
làm mồi cho hổ, sao phụ vương chỉ phạt trượng?
- Sở dĩ có chuyện đó là vì ta còn tiếc tài...
- Tài, sao không dùng?
- Tài có nhiều hạng! Có tài dùng được, có tài không
dùng được...
- "Dùng được" và "không dùng được", thì cái nào hơn?

- "Không dùng được" hơn!
Lại hỏi:
- Tài của Thích "dùng được" hay "không dùng được"?
- Đó là điều ta cũng chưa biết!
- Thần e rằng điều đó sẽ dẫn đến hậu họa!
- Ta không muốn mang tiếng là giết kẻ sĩ! Hơn nữa, ta
muốn cho hắn một cơ hội. Bởi nếu ta không nhầm thì sẽ
còn gặp lại hắn. Đến lúc đó, dù thuận hay nghịch, dù
"dùng được" hay "không dùng được", hắn không thể trách
ta, và ta cũng không còn phải ân hận gì...
- Liệu có thể biến cái "không dùng được" thành cái
"dùng được"?
- Chỉ có điều là bền hay không bền!
- Thế nào là bền? Thế nào là không bền?
- Thành thật khác với thủ đoạn!

- Và... vua chúa khác với thánh nhân?
- Như vậy là ngưoi đã hiểu được ý ta...
3. Lại nói chuyện Đỗ Thích, vì sự làm bài trội hơn Ngô
Chân Lưu và Đặng Huyền Quang, nhưng do tội dùng chữ
bất cẩn trong bài văn sách, mà hai người kia được lấy đỗ,

124