Page 119 - Đinh Tiên Hoàng
P. 119

Việt to cồ) bao gồm những vùng đất đã thu phục được và
         đặt dưới sự thống thuộc của mình...
             1.     Đỗ Cảnh  Thạc sinh được  một trai là Đỗ Thích.  Sau
         com  binh  hỏa,  Thích  là  người  duy  nhất  của  dòng  họ  Đỗ
         Cảnh còn may mắn sống sót vì đang theo học đạo sĩ Trương
         Ma  Ni bên kinh  thành  cổ  Loa.  Thời  thế  đổi  thay,  bỏ  Đỗ
         Động Giang - quê mẹ và cũng là nơi chôn nhau cắt rốn của
         mình - Thích lánh sang trang Liệp Hạ, lấy một người vợ họ
         Phùng và sống mai danh ẩn tích ở đó. Năm Tân Mùi, niên
         hiệu Thái  Bình  thứ hai  (971), nhà  Đinh mở khoa  thi Tam
         giáo, bao gồm cả Nho, Phật, Lão để chọn người tài. Thích
         nhân dịp này muốn đem sở học để tiến thân, liền lều chõng
         vào kmh đô Hoa Lư ứng thí. Phép thi lần ấy là một bài Kinh
         nghĩa  hỏi  nghĩa  chữ  "Đạo"  trong  "Đạo  Đức  Kinh",  chữ
         "Thời" ữong "Chu Dịch", và hai chữ; "Sắc", "Không" trong
         kinh "Bát Nhã"- ba bộ kinh tiểu biểu cho kinh điển của ba
         nhà. Đề ra phải nói là khó, cho nên rốt cuộc chỉ có ba người
         qua được thì một là đệ tử đạo Phật: Ngô Chân Lưu, một là
         đệ tử đạo Nho: Đặng Huyền Quang, và thuộc diện học trò
         mặt trắng là Thích, trong đó Thích là ngưòi ít tuổi nhất. Để
         định cao thấp, ba người phải bước vào kỳ Đình thí vói đề ra
         là một bài văn sách hỏi về việc đế vương tiỊ thiên hạ so với
         vũ  công của  nhà  Đinh  trong  việc  đánh  dẹp  mườỉ  hai  sứ
         quân. Vốn nặng kiến thức sách vở, song chưa lịch duyệt việc
         đời, nên ữong bài làm của  mình, Thích đã "hớ hênh" khi
         dùng chữ "Vương" - vua, để chi mưòi hai sứ quân, và chữ
         "Quốc" - nước, để chỉ những vùng đất dưới quyền các sứ
         quân cai quản. Đọc thấy những: Thái Bình Vương, Tam Chế
         Vương, Ngô Lãm Vương, Kiều Lệnh Vương, Nguyễn Hữu
         Vương, Trần Vưomg, Lã  Vương, Lý Vương, Phạm Vưomg,


         120
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124