Page 116 - Đinh Tiên Hoàng

Cánh quân của Đinh Bộ Lĩnh liên kết với cánh quân của
Trần Lãm ở Bố Hải Khẩu (Thái Bình). Mặc dù sử không
chép chi tiết mẹ của Đinh Bộ Lĩnh sang với cánh quân của
Trần Lãm ở Bố Hải Khẩu nhưng rất có thể khi mâu thuẫn
với cánh quân của chú, Đinh Bộ Lĩnh đã liên kết với cánh
quân của Trần Lãm ở Bố Hải khẩu (Thái Bình) và khi đóng
quân ở đây đã đem theo mẹ đến sống ở trang Thụy Thú,
cách Bố Hải Khẩu 18 km. Chúng ta đã biết Đinh Bộ Lĩnh
sinh năm 924 và cùng với con trai ra Bố Hải Khẩu theo
cánh quân Trần Lãm vào khoảng những năm 60 của thế kỷ
X thì có thể ước tính tuổi của bà vào năm 965 là trên dưới
60 tuổi, cái tuổi người phụ nữ cần được an nghỉ và chăm
sóc. Tôi đồng tình với lập luận của tác giả Đặng Tùng cho
rằng thân mẫu của vua Đinh Tiên Hoàng mất trước khi
ông lên ngôi Hoàng đế (năm 968) và như vậy rất ít nguồn
tư liệu viết về bà. Những nguồn tư liệu ở miếu Lộc Thọ là
tư liệu duy nhất hiện nay viết về phần mộ của thân mẫu
vua Đinh Tiên Hoàng cần được tiếp tục nghiên cứu.
Tuy nhiên qua bước đầu nghiên cứu, di tích miếu Lộc
Thọ đã cho chúng ta nhiều nguồn tư liệu để nghiên cứu về
văn hóa, lịch sử của nước Việt thế kỷ X, về thân thế sự
nghiệp của vua Đinh Tiên Hoàng và đặc biệt về thân mẫu
của ông. Đây là dịp để những người con quê hương (Ninh
Bình) cũng như nhân dân cả nước truy ân tới ngưòi mẹ của
một vị vua "Mấu nghi thiên hạ" có công thống nhất đất
nước, xây dựng một nền độc lập tự chủ cho dân tộc sau
một nghìn năm Bắc thuộc.

117