Page 301 - Dinh Dưỡng Cận Đại

7. DINH DƯÍNG TRONG PHỘNG VÀ ĐIỂU TR| BỆNH VIÊM KHỚP THẤP,
THỐNG PHONG (GOlÌĩ)

1. Bệnh viêm khớp thâ'p: thuộc nhóm bệnh không chỉ gây nguy hiểm cao tới sức
khoẻ của người bệnh, mà còn tác động gây tổn thất về kinh tế, giảm sức lao động và
ảnh hưởng tối xã hội trong cộng đồng. Bệnh thấp, viêm khốp được chia thành các
dạng: dạng thấp đa khớp (rheumatoid arthritis, RA), dạng thấp viêm đô't sông,
viêm mạch hoại tử (hệ thống) toàn thân, dạng xơ cứng toàn thân (SSc, Systemic
sclerosis) và ban đỏ toàn thân hình đĩa SLE (Systemic Lupus Erythematosus) (1),
mà nguyên nhân chủ yếu là thiếu cân bằng dinh dưỡng, thiếu protein năng lượng
và chẩn đoán phát hiện bệnh chậm...
Chán ăn là biểu hiện chung của bệnh viêm khớp thấp, đặc biệt là ban đỏ toàn
thân hình đĩa (SLE) (2) và thấp đa khớp (RA) (3). Ngoài ra còn phải kể đến sự hoạt
động không bình thường của khoang miệng trong hệ thông tiêu hoá, sự rối loạn
chức năng hoạt động của thực quản đã tác động làm giảm sự tiêu hoá hấp thu các
chất dinh dưỡng trong các dạng viêm khóp SLE, SSc, RA, và thận hư cũng trở
thành nguyên nhân tác động tới viêm khớp thấp ban đỏ toàn thân hình đĩa (SLE).
Đặc biệt trong một số công trình nghiên cứu gần đây đã nhận thấy béo trệ có liên
quan đến viêm xương khóp OA (osteoarthritis), đặc biệt là khốp gốì (knee OA) (4)
đã làm giảm và suy yếu sự vận động của người mắc bệnh.

2. Bệnh thống phong (Gout) còn gọi là bệnh gút, bệnh của hoàng gia, của người
giàu, do rối loạn chuyển hoá trong cơ thể, có tác động tối các mô liên kết và gây
khuyết tật trong chuyển hoá acid uric, tăng tích luỹ urate và acid uric trong các
khớp và máu. Bệnh dễ gây thành các đợt viêm khóp thông phong cấp và mạn tính.
Biểu hiện chính của bệnh là đau khớp đột ngột, dữ dội, khóp sưng nóng đỏ hoặc
thâni tím vùng da quanh khớp ngón chân cái hoặc khớp bàn cổ tay, cổ chân, khuỷu
tay v.v... Khẩu phần ăn và rượu là hai tác nhân chính gây tăng acid uric trong
máu. Theo dõi trên một sô" bệnh nhân bị bệnh thống phong dạng ẩn, nhận thấy
trong khẩu phần ăn hàng ngày của bệnh nhân đã dùng khá nhiều bia. Dùng bia
rưỢu vối lượng cao dài ngày, đã làm tăng sự tổng hỢp urate, tăng sự lưu thông
adenosin nucleotid và tăng uric trong cơ thể (5). Khẩu phần ăn có nhiều purin đã
làm tăng lượng acid uric trong huyết thanh và 80% lượng urat được hình thành
trong ngày là từ acid nucleic luân chuyển tại các mô. Hạn chê hoặc giảm sự hấp thụ
khẩu phần ăn không có purin (guanosine) bằng thuốc thường không phải là biện
pháp tối ưu. Biện pháp tốt nhất là tránh hoặc giảm hạn chế tối mức thấp sử dụng
các khẩu phần có thực phẩm giàu purin như gan, thận, cá sadin, lươn, trứng cá...
các loại bánh ngọt tráng miệng, chocolat... (Bảng 5.13), đặc biệt vối bệnh nhân đã
có sạn urat lắng đọng với dư lượng cao (6).
Ngoài biện pháp kiểm tra đề phòng và giảm béo trệ, giảm uống rưỢu, đặc biệt là
kiểm tra đề phòng không để tăng lipid máu, quản lý chặt chẽ khẩu phần ăn, rất
cần được các thầy thuổíc lâm sàng, người bệnh quan tâm. Mặt khác cũng tránh

293