Page 304 - Dinh Dưỡng Cận Đại

b. Điều trị bổ sung trong đó chọn những thực phẩm cần thiết có tác dụng dinh
dưỡng đề phòng và cải thiện trạng thái bệnh.

Điều trị thăm dò loại trừ: năm 1983 Panush và c s (25) đã khảo sát 25 đốì
tượng bệnh nhân bị viêm khốp thấp (RA) có theo dõi đối chứng sử dụng thức ăn đơn
giản của Trung Quốc, không có phụ gia bảo quản thực phẩm như quả, thịt có màu
đỏ, rau ăn lá, sản phẩm sữa và rưỢu... gọi là khẩu phần "Dong" (26), các tác giả đã
nhận thấy không có sự khác nhau có ý nghĩa giữa nhóm ăn khẩu phần Dong và đối
chứng. Sau đó năm 1986, Darlington và c s (27) cũng thử nghiệm theo dõi trên 53
bệnh nhân RA trong 6 tuần vối điều trị thăm dò loại trừ sử dụng một sô' thực phẩm
nhưng cũng đã kết luận không có sự khác nhau giữa hai nhóm. Cho tới nay khẩu
phần ăn trong điều trị viêm khớp thấp (RA) vẫn còn chưa thông nhất do kết quả
điều trị chưa rõ và thuyết phục. Nhưng đã có nhiều tác giả nhận thấy nếu đốĩ tượng
bị RA, sử dụng các khẩu phần ăn chay hoặc ăn chay thêm sữa sau một năm đã cải
thiện phục hồi sức khoẻ và sự tiến triển của bệnh (28). Đặc biệt cần chú ý không
đưỢc kiêng khem thái quá vì có thể gây thiếu dinh dưỡng protein năng lượng (PEM)
dẫn đến suy thận và biến chứng tim mạch (29).
Điều trị bổ sung: trong các thức ăn bổ sung phù hỢp cho người bị viêm khớp
thấp (RA) được chấp nhận cao là acid béo đa nối đôi chưa bão hoà omega 3 và 6 (co-3
và co-6). Thử nghiệm trên động vật và theo dõi trên người cũng đã xác định các acid
béo trên, vitamin và khoáng vi lượng đã có tác động trong điều trị viêm khớp thấp
(RA).

Acid béo omega 3: acid béo trong màng tế bào là cơ chất để sản xuất
prostaglandin (PG) và leukotrien (LT) các hỢp chất có hoạt tính sinh học cao, đáp
ứng miễn dịch và giảm viêm nhiễm. Acid béo omga 3 và 6 từ thực phẩm được xem
là acid béo cần thiết với cơ thể vì thiếu sẽ gây chậm phát triển và có thể dẫn đến tử
vong. Dầu cá là thực phẩm có nhiều acid béo omega 3, EPA (eicosapentanoic acid,
20:5 co-3) và DHEA (docosahexanoic acid 22: 6, co-3) đã đưỢc theo dõi trên bệnh
nhân viêm khớp dạng SLE, RA, sau 12 tháng thử nghiệm (30).
Acid béo omega 6: acid béo omega 6 gama linolenic acid (GLA, Ỵ-linolenic acid
18: 3, co-6) là tiền chất của acid arachidonic (AA, arachidonic acid) đưỢc sử dụng với
liều l,lg GLA/ngày để điều trị bệnh nhân RA nặng trong 12 tuần, đã làm giảm các
khớp sưng, gân và khớp nối (31).
Dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm khớp thấp trẻ em:

Bệnh viêm khớp thấp trẻ em (JRA, duvenile Rheumatoid arthritis) là bệnh khá
phổ biến có thể gây mạn tính đối với tuổi thơ do viêm nhiễm các mô, khớp nốì, bắp
thịt, da và cả cơ quan nội tạng... Ngoài thể chung (JRA) còn bao gồm cả SLE và
viêm da cơ (JDM, duvenile dermato-myositis) (32). Trạng thái suy dinh dưõng
protein năng lượng thường là nguyên nhân gây bệnh viêm khớp thấp trẻ em JRA
(chiếm 50%). Khẩu phần thiếu dinh dưỡng protein năng lượng, thiếu sắt, calci
thường gây cho bệnh nhân chán ăn và làm tăng sự nhiễm bệnh. Cũng giốhg như
người lớn trẻ em bị RA, nồng độ Se, vitamin c và sắt, kẽm trong huyết thanh thấp,
khoảng 30% bị giảm sản răng ở hàm dưới, răng mọc không đều gây khó nhai và
nuốt. Trẻ em bị RA dễ bị nguy cơ loãng xương phải hạn chế hoạt động thể lực.

296