Page 292 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 292
2. Giáo dục và lời khuyên
Trưốc hết cần theo dõi quản lý và hưóng dẫn xây dựng khẩu phần ăn hỢp lý bao
gồm:
1. Xác định nhu cầu năng lượng: đốì với người đứng tuổi, làm việc tĩnh tại 20-24
Kcaưl kg trọng lượng cơ thể (TLCT)/ngày; người lao động bình thường 26-30
Kcaiykg TLCT/ngày và lao động nặng 32-40 Kcal/kg TLCT/ngày. Để giảm khoảng
500g TLCT/tuần cần giảm 500 Kcal nhiệt lượng hàng ngày. Trong khẩu phần ăn
lượng glucid được bảo đảm từ 50-60% nhu cầu nhiệt lượng, protein từ 12 - 15% và
lipid dưới 30%. Nếu chọn khẩu phần có nhiệt lượng 1500 Kcal/ngày thì:
LưỢng glucid sẽ bằng 1500 X 0,55 = 825 Kcal 4 Kcal/g = 206g
Lượng protein sẽ bằng 1500 X 0,135 = 202,5 Kcal ^ 4 Kcal/g = 50,6g
và lượng lipid sẽ bằng 1500 X 0,3 = 450 Kcal + 9 Kcal/g = 50g
2. Từ nhu cầu lượng glucid, protein, lipid cần trong ngày, sử dụng bảng thành
phần dinh dưõng thức ăn đa lượng glucid, protein, lipid của khẩu phần, tùy theo
tập quán án của từng vùng và đi ạ phương.
3. Phân bô" nhiệt lượng của 3 bữa ăn chính ít nhâ"t đạt 65% và ba bữa ăn phụ
đạt 35% nhiệt lượng khẩu phần.
4. Lựa chọn chủng loại rau quả để cùng vối thành phần ngũ cốc, đậu đỗ trong
khẩu phần đảm bảo lượng chất xơ không ít hơn 35g/ngày.
5. Lựa chọn chất ngọt tổng hỢp thấp và không calo, có thể là aspartam neotam
để thay thế đường sucrose trong một sô" thực phẩm tráng miệng, ăn sáng và nưốc
uôíhg giải khát. Trong thử nghiệm trên bệnh nhân đái thái đường, béo trệ dài ngày
tại bệnh viện 354 Hà Nội 1995 - 1996 đã có 3/4 bệnh nhân tự chọn sử dụng đường
aspartam trong một sô' thực phẩm chê" biến để điều trị bệnh (4).
3. Kết luận
Không chỉ riêng ỏ nưốc ta, béo trệ đã và đang trở thành một vấn đề'xã hội
chính trị kinh tê " , gây tác hại đến sức khỏe tại cộng đồng các nước đã và đang phát
triển do sự mất cân bằng trong hấp thu các chất dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm
tạo nên sự tích luỹ cao chất béo trong cơ thể, là nguyên nhân dẫn đến một sô" bệnh
khác nguy hiểm như tim mạch, đái tháo đường, viêm túi mật, giảm khả năng hoạt
động của phổi và thay đổi các hoạt động chuyển hóa của tuyến nội tiết. Trong mục
tiêu chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại Mỹ tới năm 2000 có ghi: chỉ tiêu giảm tỷ lệ
quá cân trẻ em tuổi trưỏng thành (12 tuổi) không quá 15%, BMI bằng và trên 23
đối vói nám và nữ 23,4. Biện pháp chính ngoài yếu tô" ăn uốhg là tăng thời gian
hoạt động thể lực cho thiếu niên (trên 6 tuổi) một ngày luyện tập không ít hơn 1/2
giò, bao gồm: chạy, bơi, đi xe đạp thể thao, làm vườn và lao động có ích. Tại nước ta,
điều tra của BS Lê Thị Hải - Viện Dinh dưõng năm 1998 thì 143 trẻ béo phì và 286
trẻ bình thưòng tại 2 trường tiểu học nội thành nhận thấy:
284