Page 285 - Dinh Dưỡng Cận Đại

trong một sô' khảo sát, đã nhận thấy có khoảng 25-40% những người cao huyết áp ở
nhóm không béo trệ hoặc đái tháo đường có sự kháng insulin (7).

Sự đề kháng insulin còn liên quan tối sự biến đổi cục đông trong máu tăng
huyết khối do tạo đông kết tủa và ngăn trở sự phân huỷ fibrin.

ở cả nam và nữ béo trệ hướng tâm thưòng là dự báo trước các bệnh về tim
mạch, không phụ thuộc vào chỉ sô' khối lượng cơ thể BMI, và tỷ lệ giữa eo thắt
lưng/hông thường là chỉ tiêu có ý nghĩa gây bệnh tim mạch so vối chỉ sô' BMI (7).
Theo dõi thử nghiệm trên chuột sử dụng gluxit dạng đường sucrose, glucose hoặc
ừuctose cũng nhận thấy đã gây đề kháng insulin, loại tăng lipid huyết và tăng áp
lực máu (8).

4. Kali (K)

Trong nhóm cộng đồng dân cư sử dụng lượng kali cao trong khẩu phần, đã
nhận thấy sô' người tăng huyết áp, thường có tỷ lệ thấp hơn, nhóm cộng đồng có
lượng kali thấp trong khẩu phần (9). Ngoài ra trong thử nghiệm trên nhóm chuột
Dahl-S và Dahl-R sử dụng khẩu phần có lượng NaCl cao và kali thâ'p, đã gây tăng
huyết áp, tăng thành mạch thận (tăng tỷ lệ thành: lòng ông, lumen đã chứng tỏ có
tác động tăng sự đề kháng mạch thận (10). Trong một sô' thử nghiệm khác có theo
dõi thêm một sô' tác nhân như: độ tuổi, uống rượu có sử dụng lượng manhê và xơ
nhận thấy khẩu phần có lượng kali không liên quan tới sự thay đổi áp suất máu.
Cách đây hơn 70 năm Addison và c s đã có thông báo khẩu phần ăn có lượng kali
cao, đã có tác động phòng chống tăng huyết áp có hiệu quả trên người (11).
Đặc biệt gần đây nhiều kết quả theo dõi trên lâm sàng đã nhận thấy cho uốhg
bổ sung kali đã có tác động làm giảm cả áp lực tâm thu và tâm trương máu (12).

Khẩu phần ăn có lượng kali đã có thể ảnh hưởng tới tỷ lệ mắc bệnh và tử'vong,
không phụ thuộc vào tác động của áp suất máu. Khẩu phần có lượng kali cao đã
làm giảm tỷ lệ tử vong do đột quị và giảm sự tổn thương thận, trong thử nghiệm
cao huyết áp trên chuột. Theo dõi tại một sô' cộng đồng dân cư của Nhật đã nhận
thấy, khẩu phần ăn có tỷ lệ thấp Na: Kali đã làm giảm tỷ lệ tử vong do đột quị
khoảng 10 năm (13).

5. Calci (Ca)

Trong các thông báo gần đây đã có trên 80 thử nghiệm theo dõi khẩu phần ăn
có lượng calci cao, đã không làm tăng huyết áp và nếu lượng calci thấp sẽ làm tăng
huyết áp (14). Các sô' liệu khảo sát dịch tễ trên người và thử nghiệm trên động vật
cũng nhận thấy lượng calci trong khẩu phần thấp dưới ngưỡng đã làm tăng áp lực
máu (15). Đặc biệt khi lượng calci thấp đã làm tăng tác động của khẩu phần có
lượng NaCl cao, tới áp suất của máu. Với người sử dụng khẩu phần có lượng calci
dưới 600 mg/ngày đã làm tăng huyết áp (16) và các nhà y học lâm sàng đã xác định
khẩu phần cần bổ sung 1000 - lõOOmg calci/ngày để không làm tăng huyết áp.
Trong thời gian có mang, nếu bổ sung đủ lượng calci trong khẩu phần, sẽ làm
giảm áp lực tâm thu và tâm trương. Đặc biệt khi bổ sung lượng calci trong khẩu

277