Page 271 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 271
không để tăng cân là biện pháp hữu hiệu bảo vệ sức khoẻ bền vững. Tốt nhất là giữ
cân và giảm cân chút ít. Giảm cân nặng theo tuổi già thưòng do hai yếu tô":
a. Giảm sự chuyển hoá cơ bản theo độ tuổi và
b. Giảm cường độ hoạt động thể lực do giảm khối lượng cơ bắp là kết quả của sự
giảm chuyển hoá cơ bản.
Tuy nhiên ở tuổi già, giữ mức hoạt động thể lực vừa phải chưa đủ để phòng
tăng cân mà còn phải giảm khẩu phần ăn đúng mức, vừa đủ với nhu cầu năng
lượng cơ thể. Tại các nước đã phát triển mặc dù có nhiều cố gắng trong việc giảm tỷ
lệ cholesterol trong huyết thanh do tác động của giáo dục dinh dưỡng, đã sử dụng
hạn chê các thực phẩm có nhiều cholesterol và acid béo bão hoà, nhưng tỷ lệ tăng
cân ở tuổi già vẫn chưa giảm. Bảng 5.6 giói thiệu tỷ lệ người trưởng thành tại Mỹ
được phân loại theo chỉ số khối lượng cơ thể (BMI)
Bảng 5.6. Phân loại BMI tại cộng đồng dân cư Hoa Kỳ
TT Chỉ sô' BMI (kg/m2) Nam (%) Nữ (%)
1 21 -24,9 37 55
2 25 - 26,9 25 15
3 27 - 29,9 25 10
4 > 30 13 20
Chỉ sô" BMI thích hỢp và mong muôn nhất từ 21 - 25 kg/m2. ỏ chỉ sô" này nồng
độ cholesterol huyết thanh thường ở mức thấp nhâ"t (3). BMI ở mức 25 - 26,9; 27 -
29,9 và trên 30kg/m^ được phân loại theo thứ tự ở mức nhẹ (thấp) vừa phải và nặng
(quá cân). Theo bảng trên khoảng 1/2 cộng đồng người Mỹ có trọng lượng cân nặng
cơ thể ở mức quá cân, đã trở thành gánh nặng cho ngành y tê" trong biện pháp giảm
lượng cholesterol đạt nồng độ thấp và mong muốh.
1.3. T ă n g c h o le s t e r o l h u y ế t ở m ú c th ấ p
Khoảng 25% người dân Mỹ ở tuổi trưởng thành có thành phần cholesterol tổng
sô trong máu tăng nhẹ 200 - 239 mg/dl và LDL cholesterol 130 - 159 mg/dl (1). theo
NCEP mức này ỏ ngưỡng giới hạn cao. Theo dõi khẩu phần ăn của nhóm này, nhận
thấy có lượng cholesterol cao, có nhiều acid béo bão hoà, acid béo không bão hoà
một nối đôi nhóm trans, thưòng ở lứa tuổi cao, có yếu tô' di truyền và giảm nội tiết
tô" (estrogen), sau thòi kỳ mãn kinh của phụ nữ...
Nguyên nhân gây tăng nhẹ cholesterol trong máu có thể do nguồn gô"c di truyền
trong đó có một nhóm ngưòi dễ bị tăng cholesterol cao. Một sô" tác giả vể dịch tễ học
di truyền (4) đã ước tính có khoảng 50% sự thay đổi mức cholesterol trong cộng
đồng Hoa Kỳ do tính đa dạng trong gen, đã tác động ảnh hưởng đến cholesterol và
LDL-cholesterol. Sô" phận và quá trình chuyển hoá của LDL trong huyết thanh cơ
thể vẫn đang được tiếp tục khảo sát. LDL được xem là dẫn xuất của quá trình dị
hoá của TGRLPgítriglycerid giàu liporotein) được tạo thành từ gan và được gọi là
263