Page 234 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 234

Tăng  ỉipid  huyết:  bệnh  tim  mạch  của  người  lớn  thường  có  nguồn  gốc  từ  tuổi
           thiếu niên và trưởng thành.  Strong JP năm  1986 đã theo dõi một sô" quân nhân Mỹ
           tử nạn trong chiến tranh ở Triều Tiên và Việt Nam qua khám nghiệm tử thi đều có
           tỷ lệ xơ vữa động mạch cao,  mặc  dù tuổi còn râ"t trẻ  (12).  Tiếp  theo cũng chính  tác
           giả đã phát hiện có sự liên quan chặt chẽ giữa xơ vữa động mạch và  mức tăng lipid
           LDL  cholesterol  huyết  (13).  Khảo  sát  của  Strong  JP  đã  cho  thấy  tuổi  thiếu  niên
           trưởng thành có nguy cơ mắc xơ vữa động mạch sớm  (premature atherosclerosis)  sẽ
           dẫn đến nguy cơ sớm bị bệnh tim mạch (premature heart disease) (14,  15).
               Cholesterol  máu  cao  ở  tuổi  thiếu  niên  thường  dẫn  đến  tăng  cholesterol  huyết
           khi ở  tuổi  trưởng thành  và  người  lớn.  Và  nếu  ở  tuổi  đó  có  lượng cholesterol  huyết
           thâp thì khi lớn và trưởng thành cholesterol huyết cũng thâ"p (15).
               Cholesterol cao trong máu ở tuổi thiếu niên có thể do một sô" nguyên nhân bị rô"i
           loạn gen di truyền, gia đình tiền sử có người mắc bệnh có lượng lipid cao trong máu
           gây tăng lipoprotein huyết hoặc ăn thực phẩm có nhiều cholesterol.
               Có  hai  dạng  phổ biến  di  truyền:  "gia  đình  tăng cholesterol  máu"  và  "gia  đình
           tăng  lipid  huyết"  đểu  là  thể  nhiễm  sắc  định  hình  di  truyền  trội  (autosomal
           dominantly  inherited).  Ngoài  ra  tại  Hoa  Kỳ  điều  tra  khảo  sát  năm  1996  (16)  đã
           nhận thấy tuổi thiếu  niên có  19%  đã uống rưỢu,  35% hút thuốc và  10%  nghiện  ma
           tuý.  Cần phát hiện và điều trị sớm cả hai bệnh tăng lipid và cholesterol máu ở tuổi
           thiếu  niên trưỏng thành,  không sử  dụng  quá  1 0 0   mg cholesterol  trong khẩu  phần
           ăn với lượng 1000 Kcal,  tối đa không quá 200-300 mg/ngày (15).  Lượng lipid không
           quá  20-30%  nhiệt  lượng  khẩu  phần,  trong  đó  acid  béo  bão  hoà  dưới  10%.  Ngoài
           khẩu  phần  ăn  cần  phải  chú  ý  thực  hiện  thay  đổi  tập  quán  sinh  hoạt,  không  ngồi
           một  chỗ  (sedentary),  tích  cực  rèn  luyện  vận  động,  không  để  tăng  cân,  đái  tháo
           đường, cao huyết áp, không ăn vặt, không uốhg rưỢu hút thuốc...  Nếu cần phải điều
           trị, có thể sử dụng cholestyramin để giảm nhanh lượng cholesterol trong máu.

               Tóm tắt: Tuổi thiếu niên trưởng thành giữ vị trí đặc biệt,  trong quá trình phát
           triển thành người lao động có ích cho xã hội.
               Các  bệnh  béo  trệ,  tăng  cholesterol,  lipid  huyết,  lười  rèn  luyện  thể  lực  và  lao
           động,  có  thai  sóm,  ăn  uốhg  không  điều  độ  và  khẩu  phần  thiếu  cân  đô"i  khoa  học
           (nhiều  acid  béo  no,  ăn  ít  rau  quả,  lượng  calci,  khoáng  vi  lượng  và  vitamin  thấp)
           uống rượu và hút thuốc đều phải được báo động và lên án,  vì hậu quả sẽ làm  giảm
           chiểu cao,  mắc nhiều bệnh,  ảnh hưởng đến  tuổi  dậy  thì,  m ật  độ  xương  giảm,  tăng
           nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo trệ, và ung thư đều là những tổn thất cho xã hội.
           Cần đưỢc sự quan tâm  kiểm tra, khuyến cáo và giám sát quản lý của cả cộng đồng.















           226
   229   230   231   232   233   234   235   236   237   238   239