Page 68 - Dạy Học Vật Lý
P. 68

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

        tại trưÒTig đại học ơpxala, cùng dạy một trường với ông nội, ông ngoại và cha đẻ

        của mình.
        Anđơ Xenxiut, nhà thiên văn học

               ở  lớp 6 ta biết đến Xenxiut qua các bài học về nhiệt kế, cụ thể là trong bài

        21  có nói đến nhiệt giai mang tên ông.  Mặc dù việc tạo ra nhiệt giai Xenxiut đã
        mang lại vinh quang cho ông, nhưng sự nghiệp khoa học của ông chủ yếu lại  là

        lĩnh vực thiên văn. Vì vậy trước hết hãy nói  sơ qua những đóng góp của ông về
        thiên văn. Năm 1732, hai năm sau khi được bổ nhiệm làm giáo sư thiên văn, Anđơ

        Xenxiut thực hiện một chuyến du khảo kéo dài bốn năm qua nhiều nước châu Âu,
        chủ yếu là Đức, Italia, Pháp. Mục đích của ông trong chuyến du khảo này là nhằm

        mở rộng  những  hiểu  biết  về  thiên  văn.  Vì  vậy  ông  đã  đến  tham  quan  hầu  hết

        những đài thiên văn nổi tiếng thời bấy giờ và gặp gỡ, trao đổi với nhiều nhà thiên
        văn lớn ở châu Âu. Trong số những đài thiên văn mà ông đến thăm, ông quan tâm

        đặc biệt đài thiên văn Paris. Tại đây, ông đã được mời làm người phản biện dự án

        đo phần đường kinh tuyến đi qua Lapôni (Laponiey* do Viện Hàn lâm Khoa học
        Pháp đề xuất.

        (I)  Thời ấy, Lapôni là tên một miền đất ở Bắc cực thuộc châu Âu nam ở phía bắc và giáp với Thụv
        Điển. Hiện nay Lapôni là một tinh của Thụy Điển.

               Thụy Điển là nước ở gần Bắc cực nên thường xuyên được chiêm ngưỡng

        một hiện tượng thiên nhiên kì  thú là hiện tượng cực quang.  Anđơ Xenxiut quan

        tâm đến hiện tượng này từ rất sớm.  Vì vậy, cho đến năm  1733  Anđơ và một số
        người khác - trong đó phải kể đến một cộng tác viên nhiệt tình là Olôp Hiooctơ

        (01of Hiorter) - đã có trong tay các kết quả được ghi chép cẩn thận của 316 cuộc
        quan  sát  hiện tượng  cực  quang trong  khoảng thời  gian  từ  1716  (lúc  Anđơ  mới

        15 tuổi) đến  1732. Năm 1733, nhân chuyến du khảo, Anđơ đã công bố công trình

        đồ sộ nói trên tại Nurembe (Nuremberg).



        68
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73