Page 73 - Dạy Học Vật Lý

Anđơ Xenxiut (1701-1744)

(i) Có tài liệu viết rằng người đề nghị đảo ngược nhiệt giai do Xenxiut đưa ra là một
người Pháp tên là Giăng Pìe Critxtanh (Jean Pierre Cristin). Ỷ kiến này để xuất vào năm 1743,
nghĩa là chi một năm sau khi Xenxiut đưa ra nhiệt giai của mình.

Vì trong nhiệt giai Xenxiut l°c (một độ Xenxiut)*'*' ứng với một phần trăm

chiều dài cột thủy ngân giữa điểm nước đá đang tan và điểm sôi của nước nên
người ta cũng gọi nhiệt giai này là nhiệt giai bách phân.

(4) Năm 1794 người ta định nghĩa một độ là một phần trăm của chiều dài khoảng cách từ điếm
nước đá đến diêm nước sôi. Tháng 10 năm 1948, hội nghị quốc tế lần thứ IX về cân đo mới quyết
định tên gọi độ theo định nghĩa trên là độ Xenxiuí.

Từ cuối thế kỉ XX đa số các nước dùng nhiệt giai Xenxiut, một số ít dùng
nhiệt giai Pharenhai. Có một số nước dùng cả hai, nước nào coi nhiệt giai Xenxiut

là chính thì bên cạnh số đo nhiệt độ Xenxiut có ghi chú thêm nhiệt độ Pharenhai;
nước nào coi nhiệt giai Pharenhai là chính thì làm ngược lại. Tình hình đó dễ gây

sự lầm lẫn nên có nước quyết
định ừong một số lĩnh vực nào đó

chỉ được dùng nhiệt độ Xenxiut.
Chẳng hạn trong việc giặt là,

châu Âu quy định chỉ dùng nhiệt
độ Xenxiut. Vì vậy ở kí hiệu giặt

là trong hình bên thì phải hiểu đồ
giặt này được giặt ở 40V. Ngày
Nhà thờ Gamla ơpxala nơi yên nghi cùa Xen
nay đại đa số các nước trên thế
xiut và ông nội
giới đều dùng nhiệt giai Xenxiut,

trừ một số nước nói tiếng Anh vẫn dùng nhiệt giai Pharenhai. Anđơ Xenxiut qua
đời ngày 25 tháng 4 năm 1744 tại thành phố quê hưorng vì bị bệnh lao, thọ 42 tuổi.

Thi hài ông được chôn cất bên cạnh mộ ông nội, trong nhà thờ Gamla ơpxala
(Gamla Uppsala), cách trung tâm thành phố ơpxala khoảng 5 km về phía bắc.

73