Page 70 - Dạy Học Vật Lý
P. 70
SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai
VÌ những đóng góp của Xenxiut trong cuộc khảo sát là rất có giá trị. Qua đó, uy tín
của ông được nâng cao và các quan chức Thụy Điển càng chú ý đến ông nhiều
hơn.
Chính vì vậy mà các nhà cầm quyền
Thụy Điển đã dễ dàng phê duyệt việc xây
dựng một đài thiên văn hiện đại tại thành phố
ơpxala do ông đề xuất. Ngoài ra chính phủ
còn đồng ý cấp cho đài số tài chính cần thiết.
Đài thiên văn này mang tên ông, đài thiên
văn Xenxiut. Đài thiên văn Xenxiut được
khánh thành năm 1741 và được trang bị bằng
những dụng cụ thiên văn hiện đại bậc nhất
Đài thiên văn Xenxiut
thời đó. Một phần những dụng cụ đó được
mua bằng tiền của nhà nước, một phần nữa là do Xenxiut mua bằng tiền túi của
mình trong thời gian du khảo ở nước ngoài.
Trong số các quan sát thiên văn phải kể đến công của Xenxiut ghi chép hết
sức cẩn thận và so sánh độ sáng của 300 ngôi sao. Phương pháp so sánh của
Xenxiut tuy đơn giản nhưng rất hiệu quả. ông quan sát độ sáng của ngôi sao qua
các bản thủy tinh giống hệt nhau. Đầu tiên ông dùng một bản, rồi sau đó hai bản,
ba bản xếp chồng lên nhau và cứ thế tăng dần số bản thủy tinh lên cho đến khi vừa
vặn không nhìn thấy ngôi sao đó nữa. số bản thủy tinh dùng để quan sát càng
nhiều thì chứng tỏ ngôi sao đó càng sáng. Chẳng hạn đối với ngôi sao Xiriut
(Sirius), ngôi sao sáng nhất trong số 300 ngôi, Xenxiut đã phải dùng đến hai mươi
lăm bản thủy tinh.
Ngoài những thành tựu về thiên văn, Xenxiut còn có công trong việc lập
bản đồ Thụy Điển chỉ bằng những phương pháp trắc địa thô sơ ở thế kỉ XVIII.
70