Page 67 - Dạy Học Vật Lý
P. 67

Anđơ Xenxiut (1701-1744)

                              VI.5- Anđơ Xenxiut (1701-1744)

      Lòi dẫn
              Chúng ta gặp nhà khoa học Anđơ Xenxiut trong bài 22, Vật lí 6,  khi nói

      đến một nhiệt giai do ông tạo ra, gọi là nhiệt giai Xenxiut.

      Anđơ Xenxiut, quê hương và gia thế
              Anđơ Xenxiut (Anders Celsius) sinh ngày 27 tháng  11  năm  1701  tại thành

      phố ơpxala (Uppsala), Thụy Điển.  Quê  gốc của họ Xenxiut là thị trấn Ovanêcơ
      (Ovanảker)  thuộc  tỉnh  Henxinglen  (Hălsingland).  Ovanêcơ  là  một  thị  trấn  nhỏ,

      yên  tĩnh.  Ngày nay Ovanêcơ cũng vẫn  là thị  trấn
      nhỏ.  Con  số thống kê  năm 2010  cho biết thị  trấn

      chi  có  212  nhân  khẩu.  Cái  tên  họ  Xenxiut  là  đã

      được La tinh hóa. (Không riêng gì họ Xenxiut, hồi
      đó rất nhiều tên dòng họ ở châu Âu cũng được  la

      tinh  hóa).  Tiếng La tinh  “celsus”  có  nghĩa là quả
      đồi  nhỏ.  Vì  Ovanêcơ  nằm  trên  quả  đồi  thấp  nên

      người trong họ này lấy từ la tinh “celsius” làm tên
      họ của mình. Gia đình Xenxiut là một gia đình có
                                                                   Andres Celsius
      truyền thống làm khoa học và đã cống hiến nhiều

      nhà khoa học cho đất nước Thụy Điển. Manơt Xenxiut (Magnus Celsius), ông nội
      Anđơ Xenxiut là giáo sư toán kiêm thiên văn và Anđơ Xpôlơ (Anders Spole), ông

      ngoại là giáo sư thiên văn, tại trường đại học ơpxala. Cha ông, Nin Xenxiut (Nils
      Celsius) cũng là giáo sư thiên văn tại trưòng đó.

              Còn bản thân Anđơ Xenxiut ngay từ nhỏ đã nổi tiếng thông minh về toán

      học,  hay  như  người  ta  thường  nói  là  cậu  bé  có  “bướu”  toán  học.  Năm  1730,
      khi vừa tròn 29 tuổi, Anđơ Xenxiut đã được bổ nhiệm làm giáo sư thiên văn học





                                                                                   67
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72