Page 65 - Dạy Học Vật Lý
P. 65
Đanien Gabrien Pharenhai (1686-1736)
của hồn hợp nói trên là nhiệt độ thấp nhất mà con người gặp. Vì vậy Pharenhai lấy
nhiệt độ đó làm nhiệt độ mốc không (0) độ
(3) Có một số tài liệu cho rang ở thành phố Gơđanxcơ mùa đông 1708/1709 là mùa đông rét
chưa từng thấy. Pharenhai cho đó là nhiệt độ thấp nhất và ông đã chọn nhiệt độ ở Gơđanxcơ
mùa đông năm ấy làm mốc không (0) độ.
Giống như Rômơ và Niutcm, Pharenhai cũng không lấy nhiệt độ của nước
đang sôi làm nhiệt độ mốc thứ hai. Lúc đầu ông lấy nhiệt độ của một con ngựa
khòe và coi là 100 độ. Nhưng sau đó ít lâu ông lại đổi ý kiến, thay nhiệt độ của
một con ngựa khỏe bằng nhiệt độ của một người khỏe mạnh và coi đó là 96 độ (96
có lẽ cũng là con số ám ảnh bởi hệ đếm thập nhị phân, 96 = 12 x8, cũng là bội của
12).
Nhiệt giai được xây dựng theo cách vừa mô tả gọi là nhiệt giai Pharenhai.
Đê chỉ ra đó là số đo trong nhiệt giai Pharenhai người ta ghi thêm chữ F vào sau
mồi số đo. Với quy ước về những nhiệt độ mốc như trên, Pharenhai suy ra nhiệt
độ của nước đá đang tan là 30”F; nhiệt độ của nước đang sôi là 230°F.
Năm 1724 ông viết một bài báo công bố về chiếc nhiệt kế thủy ngân với
nhiệt giai mà ông tạo ra như đã nói trên đây. Bài báo đó đã được đăng trên tạp chí
khoa học của hội Khoa học Hoàng gia Luân Đôn. Cũng năm ấy ông được hội
Hoàng gia bầu làm hội viên của hội.
Sau khi ông mất, một sổ bạn ông,
trong đó có Henđrich Prinxơ (Hendrik
Prins), đề nghị thay đổi một số điểm
trong nhiệt giai Pharenhai ban đầu. Trước
hết họ đề nghị chọn nhiệt độ của nước đá
đang tan và nhiệt độ của nước đang sôi làm gặp nhau của Pharenhai (con
chó giong Úc, hên phải) và Xenxiut
hai nhiệt độ mốc. Sau đó họ chế tạo chiếc (con mèo giống Thái Lan, bên tráiỷ^’
65