Page 77 - Dạy Học Vật Lý

Uyliam Tômxơn-Huân tước Kenvin (1824-1907)

bảo vệ Phuriê, lấy bút danh là PQR và gửi cho tạp chí Toán học trường đại học

Kembritgiơ (Cambridge). Đó là bài báo khoa học đầu tiên của anh được đăng trên

một tờ báo có uy tín lớn. Ngay sau đó, PQR lại có bài báo thứ hai vẫn xoay quanh
đề tài về lí thuyết toán trong nhiệt học.

Trong thời gian nghỉ hè cùng gia đình năm 1841, PQR lại có bài báo thứ
ba nêu lên những quan điểm thật sắc sảo và thuyết phục bảo vệ Phuriê. Uyliam là

người đầu tiên nêu lên ý kiến là lí thuyết toán của Phuriê không chỉ áp dụng riêng
cho sự truyền nhiệt mà còn có thể áp dụng cho nhiều hiện tượng vật lí khác, chẳng

hạn như áp dụng cho dòng nước, dòng điện. Chú ý rằng khi ấy anh mới 17 tuối.

Cùng năm đó anh được nhận vào trường đại học Kembritgiơ.
Những năm ở đại học Kembritgiơ, anh là một vận động viên tích cực về

điền kinh, bơi thuyền, đồng thời rất mê nhạc cổ điển và các tác phẩm văn học cố

điển. Nhưng lòng dam mê thực sự của anh thì vẫn dành cho khoa học, trong đó
phải kể đến toán học là ngành khoa học sở trường của anh. Vì vậy trong thời gian

ở đại học Kembritgiơ anh luôn luôn được xếp thứ hạng cao. Năm 21 tuối anh
được xếp loại sinh viên giỏi toán của Kembritgiơ, đứng thứ hai sau Packinxơn

(Parkinson), nhưng anh lại được giải thưởng Xmit (Smith/^^ hạng nhất.

(2) Giải thưởng Xmit được lập theo di chúc của Rôbe Xmìt, nhà toán học Anh, có một thời gian
dạv thiên văn tại đại học Kembritgiơ. Khi mất (năm 1768) Rôbe Xmit để lại 3500 bảng cho nhà
trường làm quỹ đê thưởng hàng năm cho hai (trường hợp đặc hiệt có thê hơn hai) sinh viên xuât
sắc nhất ngành toán của trường đại học Kemhritgiơ. Giải thưởng này bắt đẩu trao tặng từ năm
1769 (một năm sau khi Xmit mất) kéo dài mãi đến năm 1998 (trừ năm 1917), nghĩa là 229 năm
liên tục. Năm 1845, giải thưởng được trao cho Uyliam giải nhất, Packinxơn giải nhì. Giá trị vật
chất của giãi không lớn, chang hạn năm 1998 giải thưởng cho mỗi người được giải là 250 bảng.
Nhưng giá trị tinh thần thì rất được coi trọng. Vì vậy việc xét thưởng cùa giải tiến hành rất chặt
chẽ. Tuy về nguyên tắc có thể chọn hơn hai sinh viên đê trao giải nhưng chưa có năm nào có hơn
hai sinh viên được nhận giải, nhiều năm chi có một sinh viên; thậm chí năm 1869 chì có một sinh
viên được giải, nhưng đó là giải hai, mặc dầu không có giải nhất.

Các bạn và những người quen biết anh đều tỏ ra phục tài anh. Chang hạn

Rôbe Lexli Enlix (Robert Leslie Ellis) hơn Uyliam bảy tuổi, vào đại học

77