Page 289 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

1. ĐỊNH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI TĂNG HUYẾT ÁP

• m

Cho đến nay Tổ chức Y tê thê giối và hội tăng huyết áp quổíc tê - WHO/ISH

(World Health Organization ■ WHO và International Society of Hypertention -

ISH) đã thông nhất gọi là THA khi huyết áp tâm thu > 1 4 0 mmHg và /hoặc

huyết áp tâm trương > 90 mmHg.

Huyết áp được xác định bằng cách đo huyết áp cánh tay theo phương pháp

Korotkoff (1905): bệnh nhân ở tư thê nằm, băng huyết áp phải rộng trên 2/3

cánh tay bệnh nhân. Bơm hơi đến 200 mm Hg sau đó xả hơi từ từ đồng thời đặt

ống nghe đế nghe tiếng mạch đập tại động mạch khuỷu. Huyết áp tối đa hay

huyết áp tâm thu (HATT) là khi nghe thấy tiếng đập đầu tiên của động mạch

khuỷu tay. Huyết áp tối thiểu hay huyết áp tâm trương (HATTr) là khi bắt đầu

không nghe thấy tiếng mạch đập hoặc tiếng đập thay đổi âm sắc (trong trường

hợp tiếng mạch đập nghe thấy đến tận 0 mmHg). Đo ít nhất 2 lần cách nhau

trên 1 phút, sự sai lệch giữa 2 lần đo từ 2 - 5 mmHg, nếu sự sai lệch này trên

5mmHg cần được lấy số trung bình. Phải đo huyết áp 2 tay bệnh nhân tay nào

cao hơn sẽ lấy trị số huyết áp tay đó. Ngày nay tại các phòng khám bệnh người

ta quy định đo huyết áp bệnh nhân ở tư thê ngồi trên ghế, 2 chân bệnh nhân

chạm đất tay đế trên bàn, cánh tay ngang ngực. Máy đo huyết áp chuẩn nhất là

máy đo huyết áp thuỷ ngân, khi xả hết áp lực khí cột thuỷ ngân ỏ mức 0 mmHg.

Các loại máy điện tử, bán điện tử hoặc máy dùng đồng hồ kim loại cần được

chuẩn lại vói huyết áp kế thuỷ ngân mỗi sáu tháng 1 lần bằng chạc nối thông

hình chữ Y.

%

Về phân loại THA cũng có nhiều thay đổi trong những năm gần đây. Năm

1959 WHO lấy con số huyết áp 139/89 mm Hg là ranh giới tối đa của huyết áp

bình thường. Từ 140mmHg đến 160 mmHg là THA giới hạn. Khi HATT trên

160 mmHg mới được coi là THA thực sự. THA cũng được WHO chia ra 4 giai

đoạn. Ngày nay WHO/ISH đã thông nhất sô' huyết áp >140 mmHg và /hoặc

huyết áp tâm trương >90 mmHg được gọi là THA. Thuật ngữ THA giới hạn

(limited hypertention) cũng không được sử dụng nữa. WHO/ISH chia lại THA

ra 3 độ (dùng từ độ - grade, không dùng từ giai đoạn - stage như trước đây):

- 1: HATT 140-159 mm Hg; HATTr: 90-99 mm Hg.

- II: HATT 160-179 mm Hg; HATTr: 100-109 mm Hg

- Ill: HATT >180 mm Hg; HATTr >110 mm Hg.

Liên uỷ ban Quốíc gia vê' dự phòng, phát hiện, đánh giá và điều trị THA

Hoa Kỳ (Join national Committee JNC) lại đưa ra cách phân loại THA có hơi

khác qua các kỳ họp (JNC IV 1988; JNC V 1993; JNC VI 1997). Gần đây nhất

JNC VII tháng 5 năm 2003 chia THA thành 2 giai đoạn là:

- Giai đoạn I : HATT 140-159 mm Hg ; HATTr: 90-99 mm Hg

- Giai đoạn II: HATT >160 mm Hg; HATTr: >100 mm Hg

289