Page 284 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

6.3.1. Dàn số và dân cư

Những khó khăn gặp phải tại các vùng sốt rét lưu hành là vùng thường có

nhiều dân tộc sinh sông. Trong đó đồng bào dân tộc ít người chiếm đa SCI, đồng

bào miền xuôi lên xây dựng kinh tế mới, công nhân các công nông lâm trường xí

nghiệp và các đơn vị bộ đội, công an làm nhiệm vụ quân sự hoặc kinh tế. Ngoài

ra còn một sô" người đến làm thuê, buôn bán, khai thác lâm thổ sản, đãi vàng,

tìm đá quí... những đối tượng này thường không quản lý được. Mật độ dân cư

thưa thớt, luôn có sự biến động dân cư giữa các vùng. Những đặc điểm trên đã

gây khó khăn cho công tác quản lý nguồn bệnh và hoạt động chẩn đoán sớm,

điều trị sốm bệnh nhân sốt rét ở tuyến cơ sở.

6.3.2. Hoạt động kinh tê

Những hoạt động kinh tế có thể làm tăng nguy cơ sốt rét như làm tăng chỗ

muỗi đẻ (mương thuỷ lợi, đào ao, hồ, chặt tre nứa để lại gốc, cấy ruộng bậc

thang, trồng cói, cao su, tiêu, điều...) hoặc làm tăng sự tiếp súc giữa người và

muỗi như đi đến các vùng sốt rét nặng để buôn bán, khai thác vàng, đá quí,

trầm, xây dựng vùng kinh tế mới, chiến đấu, canh gác biên giới, bộ đội hoạt

động dã ngoại... Những hoạt động của các đối tượng trên, đã làm cho tình hình

sốt rét các vùng sốt rét trở nên phức tạp. Đó chính là nguyên nhân có thể xảy ra

các vụ dịch sốt rét.

Tuy nhiên hoạt động của con người cũng có thể làm giảm nguy cơ sốt rét

như khai thông mương máng, nắn suối, lấp ao hồ, phát quang bụi rậm, tăng

đàn gia súc, thả cá, xây dựng hệ thống điện, đưòng, trường, trạm... là những

điều kiện nâng cao chất lượng cho cuộc sống người dân ở những vùng sốt rét.

Mặc dù vậy, thực tiễn hiện nay, hầu hết ở các vùng miền núi các hoạt động kinh

tê còn yếu do phương thức củng như vốn đầu tư cho sản xuất còn hạn chế. Đa sô"

các đồng bào dân tộc thiểu số chỉ làm rẫy và khai thác lâm thổ sản, đồng bào

miến xuôi lên xây dựng kinh tế mới không đủ vốn để phát triển sản xuất. Vì thê

tỷ lệ hộ giàu rất thấp, chủ yếu là các hộ nghèo. Sự nghèo đói dẫn đến thiếu ăn,

suy kiệt, bệnh tật, gây giảm sức đề kháng cơ thể. Ngoài ra do thói quen một số

dân tộc sống du canh, du cư, ngủ ngoài rẫy nơi mà chưa có những biện pháp can

thiệp của y tê về phun hoá chất củng như phát hiện, chẩn đoán và điều trị sốm

bệnh sốt rét. Đó là những nguyên nhân thuận lợi cho sự nhiễm bệnh sốt rét,

bệnh sẽ dễ chuyển sang sốt rét ác tính hoặc dễ dàng xảy ra dịch sốt rét.

Cũng từ nghèo đói mà sô' đông hộ gia đình không đủ khả năng mua sắm

các phương tiện truyền thông như: đài, vô tuyến, báo... để hiểu biết thêm về

phòng chống bệnh tật nói chung và phòng chông sốt rét. Nhìn chung trình độ

nhận thức người dân còn thấp (có nơi 60% dân mù chữ hoặc không nói được

tiếng phổ thông). Mặc dù đã được giáo dục y tế, song một sô" nơi vẫn còn phong

tục cúng bái khi có ngưòi ốm, đau mà không chịu sự can thiệp của y tế.

284