Page 196 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

Nguồn lương thực và thực phẩm chính là gạo, ngô, khoai, cùng vói một sô'

củ, quả, rau xanh có thế đáp ứng đủ nhu cầu sinh sống gia đình. Song, thực

phẩm nguồn động vật không thường xuyên được đáp ứng, do điểu kiện chăn

nuôi nhỏ lẻ hộ gia đình bị thu hẹp. Bởi vậy chất lượng bữa ăn thường ngày vẫn

còn thấp, thành phần dinh dưỡng chưa được chú trọng, thịt cá không có thường

xuyên. Bữa có thịt cá thường dành cho ngày có khách, mua từ chợ. Gà vịt chăn

nuôi được không nhiều, thường dành cho lúc gia đình có công việc như lễ tết,

cúng bái, sinh nhật, cưới xin, ma chay...

3.3. Sô" lượng, chât lượng, thành phần và cơ câ*u bửa ăn chưa hỢp lý

Sông trong những điểu kiện địa lý tự nhiên khác nhau, mỗi dân tộc có lịch

sử phát triển và có nền văn hoá khác nhau. Trong đó có văn hóa ẩm thực, thông

qua các món ăn và bữa ăn, có tác động trực tiếp đến sức khỏe con người, đặc biệt

là đối tượng phụ nữ chịu nhiều ảnh hưởng nhất.

Bữa ăn của người Tày, Nùng, H’Möng, Mường, Dao... và các dân tộc miền

núi khác thường ăn hai bữa một ngày, ngày mùa ăn ba bữa. Món ăn truyền

thống là cơm gạo tẻ hoặc bột ngô đồ. Các món ăn chủ yếu là rau được trồng ở

gần nhà và lấy từ rừng, chế biến thành món xào và canh. Thức ăn còn được chế

biến từ một số loại hạt và củ như lạc, đỗ, khoai... Thực phẩm chủ yếu là tự cung

tự cấp, có gì ăn nấy, trừ những thứ như muổì, mắm, mõ được mua ở chợ.

Phụ nữ các dân tộc miền núi đã tiến bộ nhiều, các phong tục tập quán cổ

xưa và thói quen lạc hậu, về cơ bản đã loại bỏ. Tuy nhiên, đại bộ phận dân tộc

thiêu số ơ vùng sâu vùng xa lại vẫn lưu giữ, trong đó có những thói quen ăn

kiêng của PNCT, có những quan niệm sai trái về dinh dưõng khi mang thai...

Điển hình cho kiêng kỵ trong ăn uống là sự kiêng kỵ của PNCT, sản phụ

sau .khi sinh nở và nuôi con bú. Trưỏc đây và ngay cả hiện nay, nhiều dân tộc

cho ràng khi mang thai, người phụ nữ làm việc chăm chỉ thì mới đẻ dễ. Ngược

lại, ngưòi nào nghỉ ngơi nhiều trưốc sinh sẽ sinh nỏ khó khản, nên khi mang

thai, người phụ, nữ không những không được bồi dưỡng thức ăn riêng, mà lại

càng phải cô" gắng làm nhiều việc hơn nữa, trong khi đồ ăn thức uống, thì ngưòi

mang thai vẫn ăn uống như mọi người trong gia đình. Một sô" dân tộc còn cho

rằng PNCT nên ăn những món ăn trơn, nhớt thì việc sinh nở sẽ dễ dàng, trong

khi những loại rau đó lại ít giá trị dinh dưỡng. Chính vì vậy, trong tháng cuối,

những loại rau nhớt như mồng tơi, rau lang, rau dớn, rau đay... được PNCT ăn

nhiều hơn.

4. ĐIỂU TRỊ VÀ PHÒNG CHốNG THIÊU MÁU DINH DƯỠNG Ở PNCT

4.1. Điều tri thiếu máu ở phu nử có thai

Tìm nguyên nhân thiếu máu để điều trị, tuy nhiên uống viên sắt và tăng

cường bồi dưỡng bằng đưòng àn uống là chủ yếu. Uống viên sắt với liều thông

thường là 60-120 mg sắt nguyên tô' mỗi ngày (1*2 viên) và 0,5mg acid folic, kèm

theo V i t a m i n B, c . Ă n uốing b ồ i dưỡng t h ị t , cá, trứng, sữa...

196