Page 189 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

sắt chiếm khoảng 0,005% trọng lượng của cơ thể, một người bình thường

nặng 60kg có khoảng 4g sắt. sắt được phân chia 75% trong huyết sắc tố, còn lại

sắt được dự trữ ở tủy xương. Cứ lg HGB có 3,4mg sắt và 1 lít máu chứa 0,5g sắt.

Tủy xương sử dụng khoảng 30mg sắt mỗi ngày để tạo HC, chỉ cần 1-2 mg

sắt từ thức ăn đưa vào, còn lại từ các kho dự trữ của cơ thể. Sự cân bằng sắt

trong cơ thể luôn luôn không đổi và tuân theo một quy tắc chính xác.

Sắt được hấp thu ở tá tràng của ruột non là chủ yếu, lượng sắt được hấp

thu phụ thuộc vào lượng sắt có trong khẩu phần ăn nhiều hay ít, dạng hóa học

của sắt ỏ hóa trị 2 hay 3, các thành phần của thức ăn giầu hay nghèo protein và

vitamin, tình trạng sắt của cơ thể ở mức thiếu hay cạn kiệt...

Quá trình chuyển hóa và hấp thu sắt sẽ tranh chấp với hấp thu kẽm và

ngược lại. Bởi vậy khi tích cực bổ sung sắt và tăng cưòng bổ dưỡng các thức ăn

giầu sắt, thì khả năng thiếu kẽm sẽ xảy ra, mặc dù nhu cầu về kẽm của cơ thê

không lớn, nhưng thiếu kẽm lại ảnh hưởng tới hấp thu sắt và tình trạng TMTS

sẽ không được cải thiện hoàn hảo. Bởi vậy cùng với bổ sung sắt, cần bổ sung

lượng nhỏ kẽm ở thời điểm khác.

Bảng 12. Một sô' yếu tố ảnh hưỏng tới sự hấp thu sắt

Những yếu tố ức chế, cản trỏ hấp thu sắt Những yếu tố thúc đẩy hấp thu sắt

- Các phytat. - Acid ascorbic.

- Các polyphenolic thực vật. - Thit, cá.
• 9
- Chế độ ăn kiêng nghèo Zn và các hoạt chất - Các chất giàu acid citric, acid malic, acid

hóa trị 2. lactic.

- Các chất đam thưc vât. - Các acid hữu cơ.

• • •
- Trúng, sữa, cám gạo, cafe, tanin. - Các sản phẩm lên men từ sữa (cả sữa động

- Các thức ăn làm giảm độ acid dạ dày vật và đậu nành).

- Các chất giẩu phosphat canxi. - Cá thể có dự trữ sắt thấp.

- Viêm dạ dày, ruột. - Sắt dạng ferrous.

Ở người không thiếu sắt, thì chỉ có 10% số lượng sắt nguyên tố có trong

khẩu phần ăn được thu nạp mà thôi. Khi sắt ở mức thấp hoặc cạn kiệt, thì có

một lượng sắt lớn hơn được hấp thu qua niêm mạc ruột non, đồng thời sắt được

chuyến thẳng vào huyết tương.

Nghiên cứu mối liên quan giữa hàm lượng sắt và năng lượng trong khẩu

phần ăn cho thấy, vối khẩu phần ăn cân đối và giầu dinh dưỡng, sẽ có trung

bình 6mg sắt trong l.OOOKCal. Với PNCT, khẩu phần ăn uống mỗi ngày cần

phải đạt từ trên 2.700 - 3.000KCal trở lên. Như vậy dù không TMTS chăng nữa,

thì lượng sắt hấp thu mỗi ngày vẫn có nguy cơ thấp hơn nhu cầu thực tê khi có

thai. Nếu khi có thai, không đảm bảo được đủ ăn và không bổ sung sắt, thì

TMTS chắc chắn xảy ra.

Trong thai nghén lượng sắt được hấp thu tăng lên 20%, tuy nhiên khi

TMTS thì lượng sắt được hấp thu có thể lên tới 40%. Sự hấp thu tối đa lượng sắt

189