Page 120 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

2.2.6. Tộc người H'Mông

Hiện nay với số dân gần 800 000 người, phân ra các ngành H’Mông như

Xanh, Đỏ, Đen, Trắng, Hoa, Nà Mẻo... Người H’Mông cư trú phân tán trên các

rẻo cao suổt từ vùng núi phía Bắc như Lai Châu, Điện Biên khoảng 110 000,

Tuyên Quang, Hà Giang khoảng 150 000, Lào Cai, Yên Bái khoảng 150 000,

Sơn La 80 000, Cao Bằng 80 000... và miền tây hai tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và

nay cả trên cao nguyên miền Trung Tây Nguyên. Người H’Mông thường sống

trong những căn nhà lá vách nứa hoặc gỗ đẽo, đồ đạc tiện nghi nghèo nàn phù

hợp vối tập quán di cư di canh của họ. Bản làng của người H’Mông ở rải rác từ

3 đến 5 nhà trên các sườn núi cao. Ngô là cây lương thực chủ yếu của người

H’Mông. Thu nhập thấp, trình độ văn hoá xã hội của người H’Mông nhìn chung

còn rất thấp kém và lạc hậu. Người H'Mông có những đặc điểm tâm lý và phong

tục tập quán độc đáo và bản sắc văn hóa rất "H'Mông". "H'Mông" tức là người.

Đồng bào H'Mông có đặc tính:

- Cư trú tập trung theo dòng họ huyết thông, nếu đã cùng thờ cúng một

ma (tổ tiên), dù xa hay gần đều đùm bọc lẫn nhau, không kể quốc gia quốc

giới, không được phép lấy nhau trong dòng họ đó và thường có ý thức bảo

vệ dòng họ.

- Cũng giông như các dân tộc khác, người H'Mông rất tôn sùng người đứng

đầu dòng họ và hết sức tin tưởng vào Trưởng họ. Chính vì vậy, ai nắm

được ngưòi đứng đầu dòng họ có uy tín thì sẽ thu phục được người H'Mông.

- Dân tộc H'Mông có lịch sử oanh liệt chống bành trướng của phương Bắc

nhưng đã trải qua một lịch sử đau thương và nước mắt, nên lúc nào cũng

khao khát có được người thủ lĩnh tài giỏi, anh minh, hết lòng yêu mến

đồng bào mình, dẫn dắt đồng bào mình phát triển mọi mặt vối các dân tộc

khác. Bác Hồ kính yêu chính là vị cứu tinh của dân tộc H'Mông.

- Người H'Mông sống phóng khoáng, tự lực cánh sinh, bất khuất, tư duy cụ

thể, thiết thực, ngại những gì phức tạp, chồng chéo, đan xen. Người

H'Mông thích ở vùng núi cao, thích du canh du cư nhưng cũng biết "Giàu

di cư sẽ nghèo, nghèo di cư sẽ chết", muốn được phát triển toàn diện như

các tộc ngưòi anh em khác, đóng góp xây dựng đất nước.

- Người H'Mông luôn coi trọng tình nghĩa và đã tin theo ai thường tin theo

đến cùng, có tinh thần thượng võ và không biết đầu hàng. Tình nghĩa là

tiêu chuẩn hàng đầu trong bảng giá trị của người H'Mông. Người H'Mông

luôn sống tốt đẹp, tương trợ lẫn nhau.

Những đặc điểm ấy tạo nên những nét văn hóa mang bản sắc của người

H’Mông. Trong quá trình vận động ở vùng đồng bào H’Mông, chúng ta cần biết

những nét văn hóa này để làm tốt công tác vận động, ở vùng dân tộc H’Mông có

một sô" văn hóa, phong tục tập quán chủ yếu sau:

120